Stinkdieren

Stinkdieren
Gestreepte skunk (Mephitis mephitis), die klaarstaat om te sproeien
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Mammalia (Zoogdieren)
Orde:Carnivora (Roofdieren)
Superfamilie:Musteloidea
Familie
Mephitidae
Bonaparte, 1845
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Stinkdieren op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Zoogdieren

De stinkdieren of skunks (Mephitidae) vormen een familie uit de orde der roofdieren (Carnivora). De familie omvat twaalf soorten in vier geslachten, die verspreid over Noord- en Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië leven. De familie werd traditioneel beschouwd als een onderfamilie van de marterachtigen (Mustelidae), maar uit genetische analyse is gebleken dat de stinkdieren een aparte familie vormen.[1] Het bekendste stinkdier is de gestreepte skunk (Mephitis mephitis) uit Noord-Amerika.

Leefwijze

Stinkdieren zijn overwegend nachtdieren die hun naam danken aan de manier waarop ze zichzelf verdedigen. Als een stinkdier zich ernstig bedreigd voelt, spuit hij een zeer stinkende vloeistof over zijn vijand.[2] Het stinkdier waarschuwt zijn belager voordat hij de vloeistof spuit. Zijn wit-zwarte vacht laat hij bewegen.[3] Meestal is dit al genoeg om zijn tegenstanders te verjagen. De anale geurklieren van het stinkdier kunnen verwijderd worden en dan kan het stinkdier gehouden worden als huisdier zonder zijn verzorgers te bespuiten. In sommige landen is het verboden de klieren te verwijderen.[4] Stinkdieren zijn vatbaar voor rabiës. Met rabiës besmette stinkdieren zijn overdag actief en vertonen sterk afwijkend en agressief gedrag.[5][6] Gewoonlijk zijn (jonge en gezonde) stinkdieren vrij speels en erg nieuwsgierig. Gezonde stinkdieren vertonen zelden agressief gedrag.[7][8]

Thiolen en thio-esters

Stinkdierspray bestaat voornamelijk uit drie lichte thiolen, (E) 2-buteen-1-thiol, 3-methyl-1-butaanthiol, en 2-quinolinemethaanthiol, en hun acetylthio-esters.[9][10][11] Deze verbindingen kunnen door het menselijke reukorgaan al bij concentraties van slechts 10 delen per miljard worden waargenomen.[12][13]

De stank die de nevel van een stinkdier achterlaat is zeer moeilijk te verwijderen doordat de thiolen niet oplosbaar zijn in water en zich relatief sterk aan keratine en andere vezels aan het oppervlak van de huid en de beharing van dieren hechten. De Humane Society of the United States adviseert een mengsel van verdunde waterstofperoxide (3%), waterstofcarbonaat (of bakpoeder) en afwasmiddel als het effectiefste schoonmaakmiddel waarmee de stankoverlast enigszins gereduceerd kan worden.[14]

Indeling

Familie Mephitidae

  1. ↑ (en) Wild Skunk Information. Dragoo Institute for the Betterment of Skunks and Skunk Reputations (maart 2013). Geraadpleegd op 5 april 2020.
  2. ↑ (en) How skunks spray op Youtube
  3. ↑ (en) Dog gets prayed by skunk op Youtube
  4. ↑ (en) The Science of Skunk Spray op Youtube
  5. ↑ (en) Rabid Skunk op Youtube
  6. ↑ (en) Een met rabiës besmet stinkdier op Youtube
  7. ↑ (en) Filmpje op Youtube: The bravest thing I've ever done - de bevrijding van een nieuwsgierig stinkdier dat met zijn kop in een Colablikje is blijven steken.
  8. ↑ (en) Baby Skunk Friend!! (ORIGINAL - nieuwsgierig jong stinkdier op Youtube
  9. ↑ (en) Andersen K. K., Bernstein D. T. (1978). Some Chemical Constituents of the Scent of the Striped Skunk (Mephitis mephitis). Journal of Chemical Ecology 1 (4): 493–499. DOI: 10.1007/BF00988589.
  10. ↑ (en) Wood W. F., Sollers B. G., Dragoo G. A. (2002). Volatile Components in Defensive Spray of the Hooded Skunk, Mephitis macroura. Journal of Chemical Ecology 28 (9): 1865–70. PMID 12449512. DOI: 10.1023/A:1020573404341.
  11. ↑ (en) Wood, William F., Chemistry of Skunk Spray. Dept. of Chemistry, Humboldt State University. Geraadpleegd op 4 december 2016.
  12. ↑ (en) Wood, William F. (1999). The History of Skunk Defensive Secretion Research. Chem. Educator 4 (2): 44–50. DOI: 10.1007/s00897990286a.
  13. ↑ (en) Aldrich, T.B. (1896). A chemical study of the secretion of the anal glands of mephitis mephitica (common skunk), with remarks on the physiological properties of this secretion. J. Exp. Med. 1 (2): 323–340. PMID 19866801. PMC 2117909. DOI: 10.1084/jem.1.2.323.
  14. ↑ (en) De-Skunking Your Dog
· · Sjabloon bewerken
Geslachten en soorten van stinkdieren (Mephitidae)
Conepatus (Varkenssnuitskunks):Chileense varkenssnuitskunk (C. chinga) · Patagonische varkenssnuitskunk (C. humboldtii) · Amerikaanse varkenssnuitskunk (C. leuconotus) · Amazone-varkenssnuitskunk (C. semistriatus)
Mephitis (Gestreepte skunks):Gestreepte skunk (M. mephitis) · Gekraagde skunk (M. macroura)
Mydaus (Stinkdassen):Maleise stinkdas (M. javanensis) · Filipijnse stinkdas (M. marchei)
Spilogale (Gevlekte skunks):Zuidelijke gevlekte skunk (S. angustifrons) · Westelijke gevlekte skunk (S. gracilis) · Oostelijke gevlekte skunk (S. putorius) · Kleine gevlekte skunk (S. pygmaea)