Andrzej Kurnatowski

Andrzej Kurnatowski
Ilustracja
(rys. Leszek Woźniak, 1994)
Data i miejsce urodzenia

23 lipca 1927
Warszawa

Data i miejsce śmierci

12 lutego 2020
Łódź

Zawód, zajęcie

lekarz patomorfolog,
nauczyciel akademicki

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

profesor

Alma Mater

Wydział Lekar­ski UŁ, Akademia Medyczna w Łodzi

Uczelnia

Akademia Medyczna w Łodzi

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” Medal Komisji Edukacji Narodowej
Multimedia w Wikimedia Commons

Andrzej Kurnatowski (ur. 23 lipca 1927 w Warszawie, zm. 12 lutego 2020 w Łodzi[1]) – polski lekarz, patomorfolog, profesor Akademii Medycznej w Łodzi, dziekan Wydziału Lekarskiego AM, prorektor ds. nauczania i wychowania, doctor honoris causa AMŁ (2008).

Życiorys

Urodził się w roku 1927 w Warszawie. Ojciec był prawnikiem, a matka – lekarzem dentystą[2]. Szkołę powszechną skończył w roku wybuchu II wojny światowej. W czasie okupacji uczył się w domu. Mając 14–16 lat pracował w Łodzi, w niemieckiej fabryce. Od jesieni 1943 roku do końca wojny przebywał w okolicach Warszawy, ukrywając się pod przybranym nazwiskiem (rodzice zostali wywiezieni do obozów koncentracyjnych)[3][4][5].

Po zdaniu matury w Łodzi (1946) zaczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Łódzkiego, który w roku 1949 przekształcono w Akademię Medyczną. W roku 1952 otrzymał dyplom lekarza[3][4][5].

Już jako student zaczął pracę w Katedrze Anatomii Patologicznej. Od roku 1948 był wolnym słuchaczem („hospitantem”), a następnie młodszym asystentem (od 1950). Pracował pod opieką naukową prof. Aleksandra Pruszczyńskiego[6], organizatora i kierownika Katedry i Zakładu Anatomii Patologicznej w nowo utworzonym uniwersytecie[a], zainteresowanego głównie patomorfologią onkologiczną, patomorfologią wątroby, serca, naczyń, zespołu nadciśnienia i in.[6][8]

Kolejne stopnie naukowe osiągał w latach[3][4][5]:

Od roku 1973 zajmował stanowisko kierownika Zakładu Anatomii Patologicznej w Instytucie Patologii, przekształconego w roku 1992 w Katedrę i Zakład Patomorfologii. Prowadził wykłady i ćwiczenia dla studentów Wydziału Lekarskiego oraz Oddziału Stomatologicznego, był promotorem siedmiu prac doktorskich i opiekunem naukowym pięciu prac habilitacyjnych. Utrzymywał naukowe kontakty z ośrodkami zagranicznymi; odwiedził m.in. Uniwersytet w Lejdzie (5-miesięczny pobyt; organizacja bezdewizowej wymiany studentów), kilkanaście placówek patomorfologicznych w Wielkiej Brytanii, uczelnie w Szwecji, zakłady patomorfologii w Norwegii, Paryżu, Budapeszcie, Bratysławie, Belgradzie[4][5].

Przez 25 lat był członkiem Senatu AMŁ (kierował komisją opracowującą pierwszy statut)[4][5]. W latach 1972–1981 był dziekanem Wydziału Lekarskiego, a w latach 1985–1987 – prorektorem ds. nauczania i pierwszym zastępcą rektora. Jako przewodniczący Łódzkiego Komitetu Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia (17 lat, funkcja społeczna) brał udział w działaniach, które umożliwiły zwiększenie o ponad 750 liczby łóżek w szpitalach i domach pomocy społecznej w Łodzi i w województwie. Przez 17 lat pełnił funkcję krajowego specjalisty ds. patologii[5].

Był członkiem[5]:

W 1997 roku przeszedł na emeryturę, nie przerywając pracy zawodowej[4][5].

Tematyka badań i publikacje

Pasją Andrzeja Kurnatowskiego jest fotografia biograficzna[2][9];
przykłady ze zbioru ponad 500 biogramów pt. Profesorowie i docenci Akademii Medycznej w Łodzi[10][11]
prof. Aleksander Pruszczyński (1902–1982)[6][8], patologia
prof. Leszek Woźniak (ur. 1925), onkologia, patomorfologia, dermatologia
prof. Henryk Rafalski (ur. 1925), zdrowie publiczne
prof. Janusz Indulski (1930–1999), zdrowie publiczne
prof. Andrzej Klimek (ur. 1942), neurologia

Zainteresowania naukowe Andrzeja Kurnatowskiego dotyczyły przede wszystkim[3][4][5]:

Charakter pionierski miały badania chłoniaka NK/Ly (łac. Nemeth-Kelner Lymphoma), opublikowane w Zeitschrift fur Krebsforschung und klinische Onkologie. Cancer research and clinical oncology i w Nature[12][5]. Wykonano cytochemiczne badania zmian, zachodzących w komórkach chłoniaka pod wpływem związków chemicznych, które mogą mieć działanie przeciwnowotworowe. Wraz ze współpracownikami z Instytutu Patologii Uniwersytetu w Lejdzie wykrył w NK/Ly ciała wirusopodobne[2].

Jest autorem lub współautorem ponad 90 publikacji naukowych, 3 podręczników akademickich i skryptu[4][5] (w bazie PubMed znajduje się 29 pozycji dorobku naukowego[13], w WorldCat ok. 15 pozycji[14]). Był inicjatorem opracowania pierwszego polskiego „Atlasu histopatologii ogólnej” (PZWL 1954)[15]. Zespół badawczy, pracujący pod jego kierownictwem, opublikował ponad 600 prac naukowych[4][5].

W latach 2003–2004 opublikował trzy książki, które – według recenzenta, prof. Leszka Woźniaka – mają nieprzemijającą wartość historyczną. Książki (łącznie ponad 1100 stron) zawierają ponad 500 biogramów łódzkich profesorów i docentów (w tym autobiografię[3][4]), z autorskimi portretowymi zdjęciami[5][9]):

  • Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1945–1964, 2003[10] ISBN 83-88940-95-3
  • Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1965–1994, 2004[11] ISBN 83-88940-86-4
  • Kolejni profesorowie i doktorzy habilitowani Akademii Medycznej w Łodzi : 1995–2002[16] ISBN 83-88940-37-6

Andrzej Kurnatowski jest znanym pasjonatem fotografii biograficznej. Wykonał tysiące portretów. Część z nich prezentowano na wystawach, m.in. w Pałacu Izraela Poznańskiego i Okręgowej Izbie Lekarskiej w Łodzi, w Głównej Bibliotece Lekarskiej w Warszawie oraz w Rzeszowie[2].

Odznaczenia i wyróżnienia

Za swoją zawodową i społeczną działalność otrzymał m.in.[4][5]:

Otrzymał również medal za „Zasługi dla Uczelni” i odznakę „Zasłużony dla Łódzkiej Akademii Medycznej”, „Honorową Odznakę Miasta Łodzi”, złotą odznakę „Za Zasługi dla Województwa Wrocławskiego”, odznakę „Za Zasługi dla Województwa Piotrkowskiego” i in.[4][5].

W roku 2008 prof. Andrzej Kurnatowski znalazł się w gronie Doktorów Honoris Causa Uniwersytetu Medycznego[2][17].

Uwagi

  1. ↑ Andrzej Kurnatowski zorganizował m.in. pracownię fotograficzną[7]. Po latach opisał sylwetkę Aleksandra Pruszczynskiego i kolejne etapy tworzenia oraz przekształcania placówki naukowo-badawczej i dydaktycznej m.in. w artykułach: Prof. Aleksander Pruszczynski (1981)[8] i Historia Katedry i Zakładu Patomorfologii[7] (autorzy: Andrzej Kurnatowski i Wielisław Papierz).

Przypisy

  1. ↑ 12 lutego 2020 roku zmarł w wieku 93 lat Andrzej Kurnatowski. Wyborcza.pl/Nekrologi, 2020-02-15.
  2. ↑ a b c d e Prof. dr hab. Wielisław Papierz: Profesor Andrzej Kurnatowski (laudacja). [w:] Kronikarz R. 7 nr 13 [on-line]. cybra.p.lodz.pl, 2008/2009. s. 47-58. [dostęp 2017-02-26].
  3. ↑ a b c d e Andrzej Kurnatowski. W: op.cit. Andrzej Kurnatowski: Profesorowie i docenci … 1945−1964. s. 116–117.
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l Andrzej Kurnatowski. W: op.cit. Andrzej Kurnatowski: Profesorowie i docenci … 1965−1994. s. 282–283.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Profesor Andrzej Kurnatowski. [w:] Doktorzy Honoris Causa Uniwersytetu Medycznego w 2008 r. [on-line]. Biuro Promocji i Wydawnictw Uniwersytetu Medycznego. [dostęp 2017-02-26].
  6. ↑ a b c Teresa Ostrowska: Pruszczyński Aleksander (1902–1980). [w:] iPSB [on-line]. Narodowy Instytut Audiowizualny. [dostęp 2017-02-27].
  7. ↑ a b Andrzej Kurnatowski, Wielisław Papierz: Historia Katedry i Zakładu Patomorfologii. 2014-11-02. [dostęp 2017-02-26].
  8. ↑ a b c Kurnatowski Andrzej. Prof. Aleksander Pruszczyński. „Patologia Polska”, s. 305-315, 1981. ISSN 0031-3114. PMID: 7038604. 
  9. ↑ a b Floris: Prof. Andrzej Kurnatowski doktorem hc Uniwersytetu Medycznego. [w:] Serwis naszemiasto.pl : Warszawa [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2008-12-10. [dostęp 2017-02-26].
  10. ↑ a b Andrzej Kurnatowski: Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1945–1964. Łódź: 2003. ISBN 83-88940-95-3.
  11. ↑ a b Andrzej Kurnatowski: Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1965−1994. Łódź: 2004. ISBN 83-88940-86-4.
  12. ↑ A. Kurnatowski & R.G.J. Willighagen. Cytochemistry of the NK/Ly Lymphoma. „Nature”, s. 1211-1212, 22 June 1963. DOI: 10.1038/1981211a0. (ang.). 
  13. ↑ Kurnatowski A.. [w:] Wyszukiwarka U.S. National Library of Medicine [on-line]. National Center for Biotechnology Information, PubMed, 22 June 1963. [dostęp 2017-02-27].
  14. ↑ Search results for 'au:Kurnatowski, Andrzej'. [w:] WorldCat library catalog [on-line]. Online Computer Library Center, Inc.. [dostęp 2017-02-26].
  15. ↑ Andrzej Kurnatowski; Zygmunt Edward Ruszczewski; Leszek Włodzimierz Woźniak: Atlas histopatologii ogólnej. [w:] Dane bibliograficzne w WorldCat [on-line]. PZWL, 1954. [dostęp 2017-02-27].
  16. ↑ Kolejni profesorowie i doktorzy habilitowani Akademii Medycznej w Łodzi : 1995–2002. Łódź: Uniwersytet Medyczny, 2004. ISBN 83-88940-37-6.
  17. ↑ Dr Ryszard Żmuda: Poczet doktorów honoris causa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (2003–2008). [w:] Kronikarz nr 11/12 [on-line]. cybra.p.lodz.pl, 2008. s. 51-86. [dostęp 2017-02-26].; Doktoraty honoris causa
  • ISNI: 0000000385671008
  • VIAF: 242631529
  • NKC: mzk20211105827
  • PLWABN: 9810560740805606
  • NUKAT: n97003000
  • WorldCat: viaf-242631529