Charles Barrois

Charles Barrois (1851–1939) – geolog i paleontolog francuski.

Popiersie Charles'a Barrois w Muzeum Przyrodniczym w Lille

Biografia

Życiorys

Charles Eugène Barrois urodził się 21 kwietnia 1851 w Lille w rodzinie przemysłowców. Jego kariera naukowa była związana z Faculté des Sciences w Lille (obecnie Université Lille Nord de France), gdzie w 1871 został asystentem, w 1878 wykładowcą, a w 1888 profesorem; w 1902 przejął katedrę geologii po swoim profesorze Jules'u Gosselet'cie[1]. Dzięki sieci kontaktów był w stanie wchodzić ze swoimi współpracownikami bezpośrednio do kopalń celem prowadzenia badań paleontologicznych na miejscu[2]. W 1900 był sekretarzem Międzynarodowego Kongresu Geologicznego w Paryżu. W 1907 został pierwszym kustoszem Muzeum Węglowego w Lille[3][4]. W 1927 katedrę uniwersytecką po nim przejął jego uczeń Pierre Pruvost[5]. Zmarł 5 listopada 1939 w Sainte-Geneviève-en-Caux (departament Seine-Maritime)[6]. Jego pogrzeb prowadził kardynał Achille Liénart, arcybiskup Lille[7].

Pełnione funkcje i otrzymane godności

  • 1897 – przewodniczący Francuskiego Towarzystwa Geologicznego (fr. Société géologique de France(inne języki))[8]
  • 1901 – Medal Wollastona nadany przez Londyńskie Towarzystwo Geologiczne[9]
  • 1904 – członek paryskiej Akademii Nauk[10]
  • 1918 – członek Francuskiej Akademii Rolnictwa(inne języki)[6]
  • 1923 – komandor Legii Honorowej[6]
  • 1927 – przewodniczący paryskiej Akademii Nauk[6]

W 1870 był członkiem założycielem, a następnie siedmiokrotnie przewodniczącym Północnego Towarzystwa Geologicznego (fr. Société géologique du Nord(inne języki))[2].

Ponadto był członkiem zagranicznych akademii i towarzystw: New York Academy of Sciences(inne języki), Papieskiej Akademii Nauk, Real Academia de Ciencias exactas, físicas y naturales(inne języki), Bawarskiej Akademii Nauk, Royal Society of London i Royal Society of Edinburgh(inne języki)[1][6].

Osiągnięcia naukowe

Znaczenie w historii nauki

Zajmował się stratygrafią, paleontologią, petrografią i kartografią geologiczną. We wspomnieniach pośmiertnych podkreślano rozległość jego zainteresowań badawczych[1][5]. Wśród jego największych osiągnięć można wymienić syntezy strukturalne zagłębia węglowego północnej Francji i Masywu Armorykańskiego[1]. Opisał nowy rodzaj koralowców czteropromiennych Briantia Barrois, 1889[11] i liczne nowe gatunki zwierząt kopalnych. Był autorem około 20 arkuszy mapy geologicznej Francji w skali 1 : 80 000[5].

Wybrane publikacje

  • Recherches sur le terrain crétacé supérieur de l'Angleterre et de l'Irlande (1876)[12]
  • Recherches sur les terrains anciens des Asturies et de la Galice (tom 1, 1882[13]; tom 2, 1882[14])
  • Faune du calcaire d'Erbray (1889)[11]
  • Bassin houiller du Nord et du Pas-de-Calais (Charles Barrois, Paul Bertrand & Pierre Pruvost, 1927; mapa)[15]
  • Carte de Bretagne montrant les relations des principales lignes tectoniques... avec les massifs de roches intrusives (1930; mapa)[16]

Upamiętnienie

Na jego cześć nazwano między innymi rodzaj ramienionogów Barroisella Hall & Clarke, 1892[17] (z rzędu Lingulida) oraz znaleziony w Bretanii gatunek ordowickiego ramienionoga Mcewanella barroisi Melou, 1990[18] (z rzędu Orthida).

Od jego nazwiska pochodzi też nazwa minerału barroisytu, należącego do grupy amfiboli[19][20].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Notice historique sur Charles Barrois, par Pierre Pruvost, déposée en la séance du 31 janvier 1966, „Académie des Sciences – Notices et discours”, Paris: Académie des Sciences, 1966  (fr.).
  2. ↑ a b Focus sur Charles Barrois (21 avril 1851 – 5 novembre 1939) [online], Direction culture, Université de Lille, 15 kwietnia 2021 [dostęp 2023-10-26]  (fr.).
  3. ↑ CharlesCh. Barrois CharlesCh., Le musée Houiller de Lille, „Revue internationale de l'enseignement”, 54 (2), 1907, s. 97–114 [dostęp 2023-10-25] .
  4. ↑ Une collection paléobotanique remarquable [online], Direction culture, Université de Lille, 14 kwietnia 2021 [dostęp 2023-10-26]  (fr.).
  5. ↑ a b c Charles Barrois, 1851-1939, „Obituary Notices of Fellows of the Royal Society”, 5 (15), 1947, s. 286–293, DOI: 10.1098/rsbm.1947.0001, ISSN 1479-571X [dostęp 2023-10-25]  (ang.).
  6. ↑ a b c d e CTHS - BARROIS Charles Eugène [online], cths.fr [dostęp 2023-10-25] .
  7. ↑ Prof. Charles Barrois, For.Mem.R.S, „Nature”, 145, 1940, s. 884 .
  8. ↑ Charles-Eugène BARROIS [online], www.geosoc.fr [dostęp 2023-10-25] .
  9. ↑ The Geological Society of London - Wollaston Medal [online], www.geolsoc.org.uk [dostęp 2023-10-25] .
  10. ↑ Les membres du passé dont le nom commence par B | Liste des membres depuis la création de l'Académie des sciences | Membres | Nous connaître [online], www.academie-sciences.fr [dostęp 2023-10-25] .
  11. ↑ a b Charles Barrois (1851-1939), Faune du calcaire d'Erbray (Loire-Inférieure) : contribution à l'étude du terrain dévonien de l'Ouest de la France / par Charles Barrois, 1889 [dostęp 2023-10-26]  (fr.).
  12. ↑ CharlesCh. Barrois CharlesCh., Recherches sur le terrain crétacé supérieur de l'Angleterre et de l'Irlande / Dr Charles Barrois, 1876 [dostęp 2023-10-26]  (fr.).
  13. ↑ CharlesCh. Barrois CharlesCh., Recherches sur les terrains anciens des Asturies et de la Galice / par Charles Barrois,..., 1882 [dostęp 2023-10-26]  (fr.).
  14. ↑ CharlesCh. Barrois CharlesCh., Recherches sur les terrains anciens des Asturies et de la Galice. Tome 2 / par Charles Barrois,..., 1882 [dostęp 2023-10-26]  (fr.).
  15. ↑ CharlesCh. Barrois CharlesCh., PaulP. Bertrand PaulP., PierreP. Pruvost PierreP., Ministère des Travaux publics. Service de la carte géologique et des topographies souterraines. Bassin houiller du Nord et du Pas-de-Calais / par MM. Charles Barrois, Paul Bertrand et Pierre Pruvost..., Gallica, 1927 [dostęp 2023-10-26]  (fr.).
  16. ↑ CharlesCh. Barrois CharlesCh., Carte de Bretagne montrant les relations des principales lignes tectoniques... avec les massifs de roches intrusives (- éruptives et filoniennes) / par Ch. Barrois, Gallica, 1930 [dostęp 2023-10-26]  (fr.).
  17. ↑ JamesJ. Hall JamesJ., JamesJ. Hall JamesJ., John MasonJ.M. Clarke John MasonJ.M., An introduction to the study of the genera of Palaeozoic Brachiopoda : part I / by James Hall, Albany: Charles Van Benthuysen & Sons, 1892 [dostęp 2023-10-26] .
  18. ↑ MichelM. Melou MichelM., Brachiopodes articulés de la coupe de l'Ile de Rosan (Crozon, Finistère). Formation des tufs et calcaires de Rosan (Caradoc-Ashgill), „Geobios”, 23 (5), 1990, s. 539–579, DOI: 10.1016/0016-6995(90)80025-B, ISSN 0016-6995 [dostęp 2023-10-25] .
  19. ↑ Barroisite. Morphology, origine et la position, Notes, Bibliographie [online], boowiki.info [dostęp 2023-10-26] .
  20. ↑ BARROISITE [online], euromin.w3sites.net [dostęp 2023-10-26] .
  • ISNI: 000000006647420X
  • VIAF: 71458988
  • GND: 116059842
  • BnF: 12315352f
  • SUDOC: 068773951
  • NLA: 35902965
  • NKC: mub20181008454
  • BNE: XX1510589
  • CiNii: DA19594647
  • PLWABN: 9812676924405606
  • NUKAT: n2018153790
  • PTBNP: 1176811
  • CANTIC: a11205866