Ci, którzy odchodzą z Omelas

Ten artykuł od 2023-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ci, którzy odchodzą z Omelas (ang. The Ones Who Walk Away from Omelas) – krótki utwór literacki autorstwa amerykańskiej pisarki Ursuli Le Guin powstały w roku 1973. Wydany został po raz pierwszy w antologii New Dimensions 3(inne języki) w 1973 roku, później ukazał się także w 1975 roku w antologii Wszystkie strony świata.

Fabuła

Narrator opisuje Omelas jako idealną, utopijną krainę, której obywatele mimo że posiadają ograniczone zasoby i technologię, są inteligentni, wyrafinowani i kulturalni. Nie ma tam żołnierzy, królów, kapłanów ani niewolników. Miejsce to jest porównywane do cudownej krainy z bajki, w której istnienie trudno uwierzyć, ponieważ jest aż tak wspaniałe. Czytelnik zachęcany jest do wyobrażenia sobie rzeczy które on uznałby za właściwe takiemu cudownemu miastu, czy to technologia, narkotyki które nie uzależniają czy też swobodne orgie. Narrator ubolewa nad ludzkim zwyczajem traktowania radości jako czegoś głupiego, oraz gloryfikacji cierpienia. Tłumaczy czytelnikom, że ludzie żyjący w mieście nie są naiwni, głupi ani prości, są po prostu szczęśliwi, a jednak tak samo skomplikowani jak każdy inny człowiek.

Narrator następnie pyta czytających czy wierzą oni w istnienie tego miasta. Jako reakcja na odpowiedź przeczącą proponuje on dodać jeden szczegół.

Okazuje się, że aby Omelas mogło działać w ten sposób i zachować swój stan, jedno dziecko musi pozostać nieszczęśliwe, trzymane w brudzie, ciemności i nędzy. Obywatele Omelas w pewnym wieku dowiadują się prawdy, która ich szokuje.

Narrator pyta czytających czy wierzą teraz. Czy dodanie tego elementu cierpienia do miasta czyni go bardziej prawdopodobnym. Na koniec dodaje jeszcze jeden szczegół.

Choć większość godzi się na tę niesprawiedliwość, która zapewnie szczęście pozostałym. Niektórzy jednak po zobaczeniu dziecka, opuszczają miasto – stąd tytuł utworu (a jednocześnie ostatnie słowa, jakie się w nim pojawiają).

Nagrody

1974

• Nominacja do nagrody Locusa w kategorii Krótka forma
• Nagroda Hugo w kategorii Najlepsza miniatura literacka (ang. The Best Shot Story)^[1].

Polskie wydanie

Antologia, w której znalazło się opowiadanie, pt. Wszystkie strony świata została wydana w Polsce w roku 1980 przez oficynę Iskry w serii Fantastyka-Przygoda w tłumaczeniu Lecha Jęczmyka i Zofii Uhrynowskiej-Hanasz, jednak opowiadanie Ci, którzy odchodzą z Omelas zostało w niej pominięte. Pojawiło się dopiero w wydaniu z 1995 (wyd. Prószyński i S-ka).

Przypisy