Grzegorz z Sambora

Grzegorz z Sambora

Vigilantius

Imię i nazwisko	Grzegorz Czuj
Data i miejsce urodzenia	ok. 1523 Sambor
Data i miejsce śmierci	26 lutego 1573 Kraków
Dziedzina sztuki	ekloga, elegia, epigramat
Epoka	renesans
Ważne dzieła
Censtochova Divi Stanislai Costuli Poloni vita
Multimedia w Wikimedia Commons

Grzegorz z Sambora (Grzegorz Czuj, Vigilantius, Gregorius Ruthenus, Gregorius Roxolanus) (ur. ok. 1523 w Samborze, zm. 26 lutego 1573 w Krakowie) – łaciński poeta renesansowy^[1].

W polskiej historiografii jest rozważany jako polski poeta renesansowy piszący w języku łacińskim, a w ukraińskiej jako ruski oraz ukraiński^[2][3], w tym że on sam używał pseudonimy pisarskie Gregorius Ruthenus^[4] i Gregorius Roxolanus^[5].

Życiorys

Pochodził z rodziny drobnomieszczańskiej. Był nauczycielem w Akademii Lubrańskiego w Poznaniu, następnie profesorem Akademii Krakowskiej i kanonikiem u św. Floriana w Krakowie. Nazywał się Czuj, od którego to określenia przybrał łaciński pseudonim Vigilantius (łac. vigilo – czuwam).

Tworzył głównie dzieła panegiryczne, eklogi, elegie, epigramaty. Planował transkrybować Biblię w metrum klasyczne, nie zrealizował jednak tego zamierzenia. W 1568 wydał poemat Censtochova, opisujący dzieje obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, zaś w 1570 Divi Stanislai Costuli Poloni vita (Życie św. Stanisława Kostki).

Dzieła

• Alexis sive ecloga
• Amyntas sive ecloga (niezachowane)
• Censtochova
• Divi Stanislai Costuli Poloni vita
• Ecloga, qua Archiepiscopatum Leopoliensem … Paulo Tarloni gratulatur
• Elegiae et epigrammata quedam
• Panegyricum … de … Stanislai Herborti in capitaneatum samboriensem ingressu

• 
  Theoresis secunda sev Parentes 1569
• 
  Theoresis tertia 1561
• 
  Cracoiensis collegae maioris Elegiae et epigrammata quaedam 1567
• 
  Carmina in gratiam Stanislai Barzy 1571
• 
  D. Stanislai Costvli Poloni vita per V. Gregorium Samboritanum scripta 1570
• 
  Censtochova 1568
• 
  Vigilantii Gregorii Samboritani in Academia Cracouiensi Collegae Minoris Polymnia 1564
• 
  Ecloga I in qua est Stanislao Slomovio 1566
• 
  Ecloga, qua archiepiscopam ! Leopoliensem Paulo Tarloni gratulatur 1561
• 
  Elegiae II 1552

Przypisy

Bibliografia

• Bronisław Nadolski: Grzegorz z Sambora (Czuj Vigilantius) (1523–1573). W: Polski Słownik Biograficzny. – Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1961. – T. IX/2. – Zeszyt 41, s. 85–86.
• Jerzy Ziomek: Renesans. Wyd. XI - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 353–354, 509, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13843-1.

Linki zewnętrzne

• Dzieła Grzegorza z Sambora w bibliotece Polona