Józef Wolczyński (ur. 1 kwietnia 1880 w Opatówku, zm. 1 listopada 1954 w Łodzi) – polski działacz spółdzielczy, społeczny i samorządowy, minister, poseł i senator II RP[potrzebny przypis]. Dyrektor fabryki włókienniczej „I.K. Poznański” przy ul. Ogrodowej (obecnie centrum handlowe „Manufaktura”).
Życiorys
Urodził się 1 kwietnia 1880 w Opatówku, w powiecie kaliskim, w rodzinie Antoniego i Marii z d. Bujnowicz. Był absolwentem szkoły przemysłowo-handlowej i kursów tkackich w Łodzi.
W kwietniu 1918 roku został wybrany członkiem Rady Stanu Królestwa Polskiego[1].
Na początku lat 30. został mianowany dyrektorem naczelnym jednych z największych zakładów włókienniczych (przemysł bawełniany) – „I.K. Poznański” przy ul. Ogrodowej (dziś kompleks handlowo-rozrywkowy „Manufaktura”). Był nim do października 1939 roku. W okresie międzywojennym mieszkał najpierw w kamienicy Towarzystwa „I.K. Poznański” u zbiegu obecnych ulic Legionów i Gdańskiej, a od ok. 1936 w 2-rodzinnej wilii wraz z bratem Mieczysławem (technologiem zatrudnionym w fabryce „I.K. Poznański”) przy ul. Malwowej 6 na Julianowie[2]. W latach 30. był jednym z najbardziej popularnych działaczy społeczno-politycznych w Łodzi, stąd zapraszany do licznych stowarzyszeń, towarzystw, kół. Uczestniczył w każdej większej uroczystości, spotkaniu na terenie Łodzi.
Na początku okupacji niemieckiej, 13 września 1939 roku w Łodzi został aresztowany. Był przetrzymywany i maltretowany w więzieniu przy ul. S. Sterlinga 16[3], z którego został zwolniony 2 listopada 1939[4].
Politycznie związał się z chadecją. Pełnione funkcje:
członek Rady Stanu (1917–1918),
członek Polskiego Związku Pracy, skupiającego ówczesne polskie stronnictwa prawicowe (od października 1918),
minister Zdrowia Publicznego, Opieki Społecznej i Ochrony Pracy w rządzie Józefa Świeżyńskiego (26 październik – 4 listopada 1918),
zastępca posła do Sejmu Ustawodawczego RP z listy Związku Narodowego, w okręgu wyborczym nr 12 (Łódź),
Józef Wolczyński (1935)Grób rodziny Wolczyńskich na Cmentarzu Starym przy ul. Ogrodowej w Łodzi, gdzie jest pochowany Józef Wolczyński; 2015poseł na Sejm II RP w III kadencja (1930–1935), z listy BBWR, w okręgu wyborczym nr 13.
Funkcje społeczne
jeden z organizatorów polskiej spółdzielczości w Łodzi na początku XX w., we współpracy z Romualdem Mielczarskim,
członek związku zawodowego „Jedność” w Łodzi (od 1905), następnie członek Związku Zawodowego Majstrów Fabrycznych w Łodzi,
w okresie I wojny światowej, w latach 1914–1915 członek Głównego Komitetu Obywatelskiego w Łodzi (gdy odmówił niemieckim władzom okupacyjnym przyjęcia mandatu radnego Magistratu m. Łodzi został aresztowany i osadzony w więzieniu w Celle, gdzie przebywał do 1917 r.),
współzałożyciel z Józefem Pilarskim teatru „Popularnego” w Łodzi, który działał w latach 1923–1939 w budynku zakładowego domu kultury fabryki IKP, przy ul. Ogrodowej 18,
Jego nazwisko znajduje się na tablicy pamiątkowej ku czci Józefa Pilarskiego (Łódź, ul. Ogrodowa 18), wspomniany jako współzałożyciel teatru „Popularnego”.
Przypisy
↑M.P. z 1918 r. nr 43, s. 2 Wybory do Rady Stanu [dostęp 2023-01-19].