Język kurmandżi

 Ten artykuł od 2023-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Kurmancî, Kurdî
Obszar

Turcja, Syria, Irak, Iran, Liban, Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Turkmenistan

Liczba mówiących

ok. 14,6 mln

Pismo/alfabet

alfabet łaciński, zmodyfikowane arabskie, cyrylica, ormiańskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 3 środek szerszej komunikacji↗
Kody języka
ISO 639-2 brak
ISO 639-3 kmr
IETF kmr
Glottolog nort2641
Ethnologue kmr
WALS kji
SIL kmr
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku kurdyjskim
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język kurmandżi, kurdi, północnokurdyjski[1] – język z grupy irańskiej.

Liczbę osób posługujących się językiem kurmandżi ocenia się na ok. 14,6 mln, z czego 8 miliony zamieszkują wschodnie regiony Turcji[1]. Pozostali użytkownicy kurmandżi to mieszkańcy Syrii, Iranu, Iraku, Libanu, Armenii, Gruzji, Azerbejdżanu i Turkmenistanu[1].

W klasyfikacji Ethnologue tworzy tzw. makrojęzyk kurdyjski, wraz z sorani (środkowokurdyjskim) i południowokurdyjskim[2]. Bywa podkładany pod pojęcie języka kurdyjskiego. Niemniej między północno- a środkowokurdyjskim istnieją silne różnice w zakresie morfologii, które utrudniają wzajemne zrozumienie[3].

Ethnologue wyróżnia następujące dialekty kurmandżi: boti (botani), marashi, ashiti, bayezidi, hekari, shemdinani, shikakî, silivî, mihemedî[1].

W 1932 r. powstał system pisma na bazie alfabetu łacińskiego. Alfabetem łacińskim posługuje się ludność w Turcji i Syrii. Do zapisywania języka kurmandżi wykorzystywane bywa też pismo arabskie (Iran, Irak, Syria, Liban), cyrylica (Rosja, Armenia) lub pismo ormiańskie (Armenia)[1].

System pisma

Odmiana kurmandżi jest zapisywana przede wszystkim alfabetem łacińskim w wersji tureckiej (nieco zmodyfikowanej):

Litera Wymowa Opis
a [a] jak polskie „a”
b [b] jak polskie „b”
c [dʒ] jak polskie „dż”
ç [tʃ] jak polskie „cz”
d [d] jak polskie „d”
e [ɛ] krótkie otwarte „e”
ê [e] długie zamknięte „e”
f [f] jak polskie „f”
g [g] jak polskie „g”
h [h] przydechowe „h”
i [ə] krótkie zredukowane „e”
î [i] długie „i”
j [ʒ] jak polskie „ż”
k [k] jak polskie „k”
l [l] jak polskie „l”
m [m] jak polskie „m”
n [n] jak polskie „n”
o [ɔ] jak polskie „o”
p [p] jak polskie „p”
q [q] gardłowe „k”
r [r] jak polskie „r”
s [s] jak polskie „s”
ş [ʃ] jak polskie „sz”
t [t] jak polskie „t”
u [ʊ] niezaokrąglone „u”
û [u] długie „u”
w [w] jak polskie „ł”
x [χ] jak polskie „ch”
y [j] jak polskie „j”
z [z] jak polskie „z”

Przypisy

  1. ↑ a b c d e David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Kurdish, Northern, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05]  (ang.).
  2. ↑ David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Kurdish, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05]  (ang.).
  3. ↑ Haig 2019 ↓, s. 273.

Bibliografia

  • GeoffreyG. Haig GeoffreyG., The Iranian languages of northern Iraq, [w:] GeoffreyG. Haig, GeoffreyG. Khan (red.), The Languages and Linguistics of Western Asia: An Areal Perspective, Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2019 (The World of Linguistics 6), s. 267–304, DOI: 10.1515/9783110421682-009, ISBN 978-3-11-042168-2, ISBN 978-3-11-042608-3  (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Kurdish, Northern, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2011-12-04]  (ang.).
  • W.M.W.M. Thackston W.M.W.M., —Kurmanji Kurdish— A Reference Grammar with Selected Readings [zarchiwizowane 2007-01-20]  (ang.).
  • Radio Sweden Kurdish. Sverigesradio. [dostęp 2023-09-28].