Ten artykuł dotyczy zbroi. Zobacz też: kirys – ryba.
Kirys, XV–XVI w.
Kirys – zbroja ochraniająca korpus składająca się z dwóch części: ochraniającego pierś napierśnika i osłaniającego plecy naplecznika, połączonych za pomocą rzemieni i klamer w pasie, po bokach i na ramionach. Do jego dolnej części, można było przymocować dodatkowe elementy chroniące uda (np. nabiodrki czy fartuch z taszkami)[1][2].
Początkowo kirys wyrabiany był ze specjalnie utwardzanej skóry. Grecy wytwarzali z brązu kirys torsowy z odzwierciedleniem muskulatury ludzkiego torsu. Ostatecznie ten element zbroi wytwarzano z żelaza. Starożytni Rzymianie używali kirysu w postaci zbroi płytowej lorica segmentata w I-III wieku. W średniowieczu łączono go często z kolczugą lub jako części pełnej zbroi płytowej. W Polsce znany jest kirys karacenowy (używany od XV wieku do schyłku XVIII w.) i kirys husarski, na zachodzie Europy dominowały tzw. kirysy kamizelkowe. Występował również jako część zbroi kirasjerskiej, będąc jedyną, poza hełmem, ochroną. Do dziś spotykany na wyposażeniu francuskich i włoskich reprezentacyjnych gwardii. W Indiach występował w formie zbroi zwanej cztery lustra[1][2].
Przypisy
↑ abMichał Gradowski, Zdzisław Żygulski: Słownik uzbrojenia historycznego. Warszawa: PWN, 2010, s. 129. ISBN 978-83-01-16260-3.
↑ abMichéle Byam: Broń i zbroje. Wyd. III. Warszawa: Arkady, 1991, s. 13, 26–33. ISBN 83-213-3754-0.
