Konstanty Ostrogski (hetman)
 | Ten artykuł dotyczy hetmana. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku. |
 | |||
 Ostrogski | |||
| Rodzina | |||
|---|---|---|---|
| Data urodzenia | 1460 | ||
| Data śmierci | 10 sierpnia 1530 | ||
| Ojciec | Iwan Ostrogski | ||
| Żona | Tatiana Anna Holszańska | ||
| Dzieci | Ilia Ostrogski | ||
| |||
Konstanty Iwanowicz Ostrogski herbu własnego (ur. ok. 1460, zm. 10 sierpnia 1530) – książę, pierwszy hetman wielki litewski w latach 1497–1500 i 1507–1530, wojewoda trocki od 1522 roku, kasztelan wileński od 1511 roku, starosta upicki[1], namiestnik bracławski i winnicki w 1497 roku, starosta bracławski, starosta łucki w latach 1507–1522, marszałek ziemi wołyńskiej w latach 1507–1522[2].
Życiorys
Za czasów króla Jana Olbrachta walczył z Tatarami, a później z Moskwą. W nagrodę za rozbicie czambułu tatarskiego w bitwie pod Oczakowem dowodzonego przez Mehmeda I Gireja otrzymał, jako pierwszy, tytuł wielkiego hetmana litewskiego. W roku 1500, w czasie wojny litewsko-moskiewskiej 1500–1503, po przegranej bitwie nad Wiedroszą, dostał się do niewoli, w której przebywał trzy lata. Idąc na udawaną współpracę z Iwanem Srogim, dostał swobodę poruszania się, którą wykorzystał do ucieczki. Król Zygmunt Stary przywrócił go na stanowisko hetmańskie. Wspomagany przez Mikołaja Firleja kontynuował wojnę z Moskwą. W 1512 wraz z hetmanem wielkim koronnym, Mikołajem Kamienieckim, pokonał Tatarów w bitwie pod Wiśniowcem.
W 1512 wybuchła wojna litewsko-moskiewska. Konstanty Ostrogski dowodził w tej wojnie połączonymi siłami polsko-litewskimi w sile 35 tys. żołnierzy. Podkomendnymi hetmana byli Jerzy Radziwiłł, przyszły hetman polny i wielki litewski, oraz Janusz Świerczowski i Witold Sampoliński, dowodzący oddziałami koronnymi. W kampanii uczestniczył także przyszły hetman wielki koronny, Jan Amor Tarnowski. Kulminacją kampanii była bitwa pod Orszą w 1514 r., w której Ostrogski odniósł druzgocące zwycięstwo nad Rosjanami.
Wraz z namiestnikiem kijowskim, Andrzejem Niemirowiczem, i starostą czerkaskim, Eustachym Daszkiewiczem, odniósł 27 stycznia 1527 zwycięstwo nad Tatarami, w bitwie pod Olszanicą, gdzie poległo 40 000 Tatarów i uwolniono 80 000 jasyru.
Fundator cerkwi: Objawienia Pańskiego w Ostrogu[3], Trójcy Świętej w Międzyrzeczu Ostrogskim[4], Zaśnięcia Matki Bożej, św. Mikołaja i św. Trójcy (znana obecnie jako część zespołu bazylianów) w Wilnie[5].
Konstanty Ostrogski wyznawał prawosławie i używał języka staroruskiego. Pochowany w Ławrze Peczerskiej w Kijowie.
Jeden z portretów księcia znajduje się na zamku w Nieświeżu[6].
Współczesne upamiętnienie
- Od 5 października 2017 imię Konstantego Ostrogskiego nosi wspólna brygada litewsko-polsko-ukraińska[7].
Galeria
-
-
Nagrobek Konstantego Ostrogskiego w Ławrze Peczerskiej w Kijowie -
Popiersie w Parku Jordana w Krakowie
Przypisy
- ↑ Upita, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 814 ., s. 814.
- ↑ Urzędnicy wołyńscy XIV – XVIII w. MarianM. Wolski (oprac.), Kórnik 2007, s. 174 .
- ↑ JacekJ. Tokarski JacekJ., Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie. T. 2, Warszawa: Burchard Edition, 2001, s. 182, ISBN 83-87654-11-6 .
- ↑ JacekJ. Tokarski JacekJ., Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie, T. 2, Warszawa: Burchard Edition, 2001, s. 160–162, ISBN 83-87654-11-6 .
- ↑ Koczetow D., Kuźmin A., Szlewis G.: Wilenskij wo imia Swiatoj Troicy mużskoj monastyr’. W: Prawosławnaja Encikłopiedija. T. VIII. Moskwa: Cerkowno-Naucznyj Centr „Prawosławnaja Encikłopiedija”, 2004, s. 49. ISBN 5-89572-005-6.
- ↑ Zamek Radziwiłłów w Nieświeżu, Białoruś. 9:03 – 9:09
- ↑ Sztandar i imię dla LITPOLUKRBRIG. "Będzie mogła brać udział w misjach pokojowych". [dostęp 2017-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-06)].
- p
- d
- e
|
* hetman najwyższy litewski
Kontrola autorytatywna (osoba):
