Krzysztof Hilary Szembek

Ten artykuł dotyczy biskupa płockiego. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.
Krzysztof Hilary Szembek
Herb duchownego
Data urodzenia

1722

Data śmierci

9 września 1797

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Nominacja biskupia

1 czerwca 1767

Sakra biskupia

29 września 1767

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

29 września 1767

Miejscowość

Kobyłka

Konsekrator

Józef Andrzej Załuski

Współkonsekratorzy

Andrzej Ignacy Baier
Jerzy Mikołaj Hylzen

Konsekrowani biskupi
Iwo Onufry Rogowski 26 lutego 1786
Józef Olechowski 16 lipca 1786
Współkonsekrowani biskupi
Jan Kanty Lenczowski 18 października 1767
Stanisław Wykowski 2 grudnia 1770
Antoni Narzymski 27 września 1778
Franciszek Ksawery Rydzyński 14 stycznia 1781

Krzysztof Hilary Szembek herbu Szembek (ur. 1722 w Biały[a], zm. 9 września 1797 roku w Krakowie[1]) – biskup płocki w latach (1785 – 1797), wychowanek jezuitów, kanonik gnieźnieński, był trzykrotnie deputatem na Trybunał Główny Koronny, w latach (1783—1784) pełnił zastępczo funkcje nuncjusza w Polsce, prepozyt płockiej kapituły katedralnej w latach 1766-1784[2].

Był konsyliarzem konfederacji generalnej koronnej w konfederacji targowickiej[3], mianowany i ordynowany biskupem tytularnym Verinopolis w 1767 roku[4].

Życiorys

Około 1740 wstąpił do seminarium św. Krzyża w Warszawie, prowadzonego przez Misjonarzy. Po ukończeniu nauki wyjechał do Rzymu, gdzie między innymi studiował w akademii szlachetnej młodzi duchownej (Academia Nobilium Ecclesiasticorum). Po powrocie do kraju odprawił 25 marca 1748 w Łowiczu mszę primicyjną, po czym został kanonikiem gnieźnieńskim[5].

Po raz pierwszy został deputatem na Trybunał Koronny w Piotrkowie w 1749 jako delegat kapituły krakowskiej, jednak trybunał się nie odbył, nawet nie wybrano marszałka. Ponownie został wybrany, również z kapituły krakowskiej w 1754. W tym czasie August III Sas uczynił go kanclerzem swoim młodszych synów Alberta i Klemensa. W listopadzie 1759 król powierzył mu archidiakonię Kolegiaty św. Jana w Warszawie. Po podziale w 1764 trybunału został deputatem na Trybunał Koronny Wielkopolski z kapituły gnieźnieńskiej a w latach 1765 – 1766 był prezydentem – przewodniczącym deputatów kościelnych.

Papież Klemens XIII 29 września 1767 zatwierdził decyzję króla Stanisława II Augusta i w marcu 1768 biskup kijowski Józef Andrzej Załuski wyświęcił Szembeka na biskupa uranopolitańskiego. W 1770 został odznaczony przez króla Orderem św. Stanisława. Był uczestnikiem obiadów czwartkowych a król zlecił malarzowi Marteau namalowanie jego portretu i polecił zawiesić go w sali poprzedzającej pokój marmurowy na zamku[5].

W 1782 król wydał przywilej dla Kompanii Olkuskiej na prowadzenie wydobycia rud miedzi w rejonie Olkusza, pod Buskiem i w Krzestanowicach i powołał 10 kwietnia Komisję Górniczą, na której prezesa wyznaczył Szembeka.

Król 11 czerwca 1783 odznaczył go Orderem Orła Białego a od 14 czerwca 1783 do 2 grudnia tegoż roku pełnił obowiązki nuncjusza apostolskiego w Polsce z tytułem Delegat Apostolski.

14 marca 1785 został biskupem płockim. Ingres do katedry miał miejsce 8 kwietnia. We wrześniu 1786 zasiadł po raz pierwszy w gronie senatorów na sejm w Warszawie i został wybrany prezesem deputacji do komisji skarbowej litewskiej. W tym także roku, 25 października, został konsyliarzem do Rady Nieustającej i zasiadał przez dwa lata w departamencie skarbowym[5]. Konsyliarz Departamentu Skarbowego Rady Nieustającej w 1788 roku[6].

Karierę swoją zawdzięczał protekcji swojego krewnego prymasa Krzysztofa Antoniego Szembeka. Brał czynny udział w pracach Rady Nieustającej i Sejmu Czteroletniego, oraz w przygotowaniu kodeksu Andrzeja Zamoyskiego. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[7].

Ordery i odznaczenia

Uwagi

  1. w dobrach rodzinnych zwanych Czarnkowszczyzną, w owym czasie, w powiecie wałeckim.

Przypisy

  1. Krzysztof R. Prokop, Wiadomości do biografii biskupów oraz opatów i ksień z ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodów z osiemnastowiecznej prasy warszawskiej doby saskiej i stanisławowskiej (1729-1795), w: Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, t. 86, 2006, s. 321.
  2. Antoni Julian Nowowiejski, Płock : monografia historyczna / napisana podczas wojny wszechświatowej i wydrukowana w roku 1930, Płock [1931], s. 355.
  3. Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.
  4. Bishop Krysztof Hilary Szembek [Catholic-Hierarchy] [online], www.catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-02-27]  (ang.).
  5. a b c Julian Bartoszewicz: Znakomici mężowie Polscy w XVIII w., t. III. Petersburg: B.M. Wolffa, 1856, s. 129 – 159.
  6. Kalendarzyk Polityczny Na Rok Przestępny 1788, Warszawa 1788, [b.n.s]
  7. Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 308.

Linki zewnętrzne

  • Krzysztof Hilary Szembek [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-08-26]  (ang.).
  • Mowy Krzysztofa Hilarego Szembeka w bibliotece Polona
  • p
  • d
  • e
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
  • VIAF: 250373312
  • PLWABN: 9810684936305606
  • NUKAT: n2011043530
  • WorldCat: viaf-250373312