Rozwój demograficzny Katowic związany jest nieodłącznie z wcielaniem pogranicznych osad i tym samym z rozwojem terytorialnym miasta. Od uzyskania w 1865 r. praw miejskich, miasto Katowice powiększało kilkakrotnie swoją powierzchnię i zmieniało strukturę administracyjną dzielnic. 15 lipca[potrzebny przypis] 1924 liczba ludności miasta przekroczyła 100 tys. W tym dniu wcielono do Katowic: Bogucice-Zawodzie, Brynów, Dąb, Ligotę i Załęże, co spowodowało praktycznie podwojenie liczby mieszkańców z niespełna 57 tys. do prawie 113 tys. Kolejne przyłączenia okolicznych osad miały miejsce w latach: 1929, 1951, 1960 i 1975. W okresie od 1825 do 1924 r. liczba ludności podwajała się, głównie przez migrację i wcielanie okolicznych osad, co ok. 10 lat i w ciągu tychże 100 lat zwiększyła się ponad 165-krotnie[potrzebny przypis]. Jednakże z końcem lat 80. nastąpiła zmiana tendencji rozwoju demograficznego miasta, a mianowicie postępujący spadek liczby ludności Katowic z 368 621 (stan na 1987) do 285 711 (stan na 2021). W ciągu ostatnich 31 lat (1990–2021) liczba mieszkańców Katowic spadała średnio o 2625[potrzebny przypis] osób rocznie, w rezultacie miasto w 2021 roku ma o ok. 22,1% mniej mieszkańców, niż w 1990 roku.
Poniższa tabelka przedstawia rozwój demograficzny Katowic w latach 1783-2021.
1914 − 8,88 km² – wzrost powierzchni miasta na skutek przyłączania fragmentów sąsiednich gmin w latach: 1892, 1895, 1905, 1907, 1909 i 1912[potrzebny przypis]
1975–1994 − 165 km²[26] – włączono: gminę Kostuchna (Kostuchna, Zarzecze, Podlesie), miasto Murcki[43]
1995–2005 – 164,54 km²[44] – nieznaczna zmiana powierzchni w stosunku do 1975 roku jest wynikiem niewielkich korekt granicznych z innymi miastami; m.in. włączenie części Kopanin do Mikołowa w 1986 roku[potrzebny przypis]
↑92. Katowiß, [w:] Johann ChristianJ.Ch.GörlitzJohann ChristianJ.Ch., Neueste geographisch-statistisch-technisch-topographische Beschreibung des Preußischen Schlesiens, Günter, 1822, s. 106 [dostęp 2022-11-26](niem.).
↑ abKazimierzK.PopiołekKazimierzK., Górny Ślas̨k: praca zbiorowa, Instytut Zachodni, 1959, s. 50 [dostęp 2023-03-09](pol.).
↑AndrzejA.GawryszewskiAndrzejA., Ludność Polski w XX wieku, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN, 2005, s. 550, ISBN 978-83-87954-66-6 [dostęp 2023-03-10](pol.).
↑BohdanB.JałowieckiBohdanB., Społeczne wytwarzanie przestrzeni, Książka i Wiedza, 1988, s. 122, ISBN 978-83-05-11730-2 [dostęp 2023-03-10](pol.).
↑retro|bib - Seite aus Meyers Konversationslexikon: Kattiwar - Katzbach [online], www.retrobibliothek.de [dostęp 2022-11-26].
↑ abWojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 15. ISBN 978-83-7729-021-7.
↑Ludność z końcem roku 1926 (Wiadomości Statystyczne Miasta Katowic, 1927, nr 1-5).
↑ abcLudność z końcem roku (Wiadomości Statystyczne Miasta Katowic, nr 12).
↑Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 grudnia 1931 r : wyniki ostateczne opracowania spisu ludności z dn. 9.XII.1931 r. w postaci skróconej dla wszystkich województw, powiatów i miast powyżej 20 000 mieszkańców Rzeczypospolitej Polskiej, Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa, 1934, 582 (XIII 5).
↑Największe miasta w II Rzeczpospolitej – zobacz zestawienie z 1938 roku. Pierwsza Warszawa, a kto za nią? [online], WIERZE UFAM MIŁUJĘ, 4 września 2014 [dostęp 2022-11-25](pol.).
↑Ludność z końcem lipca 1939 (Wiadomości Statystyczne Miasta Katowic, 1939, nr 7).
↑ abJoannaJ.PopandaJoannaJ., W okupowanym mieście: topografia Katowic w latach 1939-1945, Muzeum Historii Katowic, 2013, s. 10-11, ISBN 978-83-63031-16-9 [dostęp 2023-03-14], Cytat: "W 1941 roku miasto zamieszkiwało około 120 tys. ludzi. (...) W październiku 1943 roku w Katowicach mieszkało, według danych oficjalnych, około 125 tys. ludzi."(pol.).
↑Tabela 4. Ludność regencji katowickiej wpisana na niemiecką listę narodową według stanu na 10 X 1943 r., [w:] JanJ.SzilingJanJ., Polityka okupanta hitlerowskiego wobec Kościoła katolickiego, 1939-1945, Instytut Zachodni, 1970, s. 22 [dostęp 2023-03-14](pol.).
↑Ludność z końcem miesiąca grudnia 1946 (ludność stała; Wiadomości Statystyczne Miasta Katowic, 1947, nr 12).
↑Ludność z końcem miesiąca grudnia (ludność stała; Wiadomości Statystyczne Miasta Katowic, nr 12).
↑m.Stalinogród, [w:] Narodowy Spis Powszechny z dnia 3 grudnia 1950 r. : struktura zawodowa i demograficzna ludności : indywidualne gospodarstwa rolne : województwo stalinogrodzkie, Centralna Biblioteka Statystyczna - Biblioteka Cyfrowa, 1954, s. 3 [dostęp 2023-03-14].
↑1.Ludność, gospodarstwa domowe : woj. katowickie cz.1, [w:] Ludność, gospodarstwa domowe : woj. katowickie : Spis Powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. : wyniki ostateczne. Cz. 1, Tablice wojewódzkie, Centralna Biblioteka Statystyczna - Biblioteka Cyfrowa, 1965 [dostęp 2023-03-15].
↑1.Struktura demograficzna i zawodowa ludności, gospodarstwa domowe : woj. katowickie, [w:] Struktura demograficzna i zawodowa ludności, gospodarstwa domowe : woj. katowickie : wyniki ostateczne. Cz. 2, Tablice powiatowe. Z. nr 4A, Ludność, Centralna Biblioteka Statystyczna - Biblioteka Cyfrowa, s. 25 [dostęp 2023-03-15].
↑1.Rocznik statystyczny 1975. R. 35, [w:] Rocznik statystyczny 1975, t. 35 (XXXV), Centralna Biblioteka Statystyczna - Biblioteka Cyfrowa, 1975, 28 (pdf: 79) [dostęp 2023-03-15].
↑Narodowy Spis Powszechny z dnia 7 XII 1978 r. Ludność, gospodarstwa domowe, warunki mieszkaniowe, Wojewódzki Urząd Statystyczny, 1981, 52 (pdf: 47) [dostęp 2023-03-16].
↑Zniesienie i zmiana granic niektórych powiatów oraz utworzenie i zmiana granic niektórych miast, stanowiących powiaty miejskie w... - Prawo.pl [online], www.prawo.pl [dostęp 2022-11-26].
↑Stalinogród, [w:] Rocznik Statystyczny Województwa Stalinogrodzkiego. Rok 1955, Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, 1956, s. 1-2 [dostęp 2023-03-15].
↑Rocznik Statystyczny Miasta Katowic 1957, Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Katowicach, 1958, s. 1-2 [dostęp 2023-03-15].
↑Zmiana granic niektórych miast w województwach katowickim i opolskim. - Prawo.pl [online], www.prawo.pl [dostęp 2022-11-26].
↑ abcdePowiat m.Katowice - PODZIAŁ TERYTORIALNY - POWIERZCHNIA GEODEZYJNA KRAJU - Powierzchnia [online], GUS - Bank Danych Lokalnych [dostęp 2023-03-17].
od 1995: miasta na prawach powiatu; miejsce zamieszkania; stan na 31 grudnia; ogółem, [w:] Powiat m.Katowice: Ludność - Stan ludności - Ludność w gminach bez miast na prawach powiatu i w miastach na prawach powiatu wg płci, GUS - Bank Danych Lokalnych [dostęp 2023-02-23].
od 1988: Narodowe Spisy Powszechne: NSP [rrrr] - LUDNOŚĆ / (1988: Ludność wg faktycznego miejsca zamieszkania i płci, 2002: Ludność ogółem, od 2011: Ludność w miejscowościach statystycznych), [w:] Dane dla jednostki terytorialnej - Powiat m.Katowice, GUS - Bank Danych Lokalnych [dostęp 2023-03-16].
1955–1973, 1975–1994: Rocznik Statystyczny Województwa Katowickiego, Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, 1958–1995 [dostęp 2023-03-15].
1865–1938, 1944–1954: JanuszJ.ZiółkowskiJanuszJ., Rozwój demograficzny i przestrzenny Stalinogrodu na tle warunków społeczno-gospodarczych, „Przegląd Zachodni” (9-12), Biblioteka Cyfrowa dLibra, 1955 [dostęp 2023-03-09](pol.).
1926–1939, 1946–1948: Wiadomości Statystyczne Miasta Katowic, Śląska Biblioteka Cyfrowa, 1927–1948 [dostęp 2022-11-26](pol.).