Maślan etylu

Maślan etylu
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
PIN

butanian etylu[1]

inne

maślan etylu[1]

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C6H12O2

Inne wzory

CH
3
CH
2
CH
2
COOCH
2
CH
3
, C
3
H
7
COOC
2
H
5

Masa molowa

116,16 g/mol

Wygląd

bezbarwna ciecz o owocowym zapachu

Identyfikacja
Numer CAS

105-54-4

PubChem

7762

SMILES
CCCC(=O)OCC
InChI
InChI=1S/C6H12O2/c1-3-5-6(7)8-4-2/h3-5H2,1-2H3
InChIKey
OBNCKNCVKJNDBV-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
0,8735 g/cm³ (25 °C)[2]; ciecz
Rozpuszczalność w wodzie
4,9 g/kg (20 °C)[3]
w innych rozpuszczalnikach
rozpuszczalny w etanolu i eterze dietylowym, słabo w tetrachlorometanie[2]
Temperatura topnienia

−97 °C[2]
od −93,3 do −93,0 °C[2]

Temperatura wrzenia

121,1 °C (1013 hPa)[2]

Punkt krytyczny

293,0 °C[4]; 3,2 MPa[4]; 421 cm³/mol ≈ 0,276 g/cm³[4]

Współczynnik załamania

1,3898 (589 nm, 25 °C)[2]

Lepkość

0,639 mPa·s (25 °C, 1013 hPa)[5]
0,453 mPa·s (50 °C, 1013 hPa)[5]

Napięcie powierzchniowe

25,51 mN/m (10 °C, 1013 hPa)[6]
23,84 mN/m (25 °C, 1013 hPa)[6]
21,33 mN/m (50 °C, 1013 hPa)[6]
18,71 mN/m (75 °C, 1013 hPa)[6]
16,10 mN/m (100 °C, 1013 hPa)[6]

Budowa
Moment dipolowy

1,74 D[a][7]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-10-23]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Płomień Wykrzyknik
Uwaga
Zwroty H

H226, H315, H319, H335

Zwroty P

P261, P305+P351+P338

NFPA 704
Na podstawie
podanego źródła[8]
3
0
0
 
Temperatura zapłonu

24 °C (zamknięty tygiel)[9]
26 °C (zamknięty tygiel)[10]

Temperatura samozapłonu

463 °C[9]

Numer RTECS

ET1660000

Podobne związki
Podobne związki

maślan metylu

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Maślan etylu, butanian etylu, C
3
H
7
COOC
2
H
5
organiczny związek chemiczny z grupy maślanów, ester kwasu masłowego i etanolu.

W temperaturze pokojowej jest to bezbarwna ciecz, łatwo rozpuszczalna w polarnych rozpuszczalnikach organicznych[11].

Maślan etylu można otrzymać w wyniku estryfikacji kwasu masłowego etanolem:

C
3
H
7
COOH + C
2
H
5
OH → C
3
H
7
COOC
2
H
5
+ H
2
O

Ester masłowy ma woń ananasów i wykorzystywany bywa do wyrobu owocowych dodatków zapachowych i sztucznego rumu. Alkoholowy roztwór estru masłowego spotykany bywał pod nazwą „olejku ananasowego” lub „estru ananasowego”[11].

Uwagi

  1. Wartość wyznaczona w fazie ciekłej z możliwym dużym błędem wskutek asocjacji.

Przypisy

  1. a b P-65.1.1.2 Nazwy zachowane tylko dla ogólnej nomenklatury, [w:] Henri A.H.A. Favre Henri A.H.A., Warren H.W.H. Powell Warren H.W.H., Nomenklatura związków organicznych. Rekomendacje IUPAC i nazwy preferowane 2013, Komisja Terminologii Chemicznej Polskiego Towarzystwa Chemicznego (tłum.), wyd. 5, Narodowy Komitet Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej, [2023], s. 699, Cytat: Następujące nazwy są zachowane dla ogólnej nomenklatury z funkcjonalizacją, ale żadne podstawienie nie jest dozwolone. Funkcjonalizacja prowadzi do bezwodników, soli i estrów, np. tworzenie estrów prowadzi do nazw takich jak maślan metylu (...) kwas masłowy, kwas butanowy (PIN) .
  2. a b c d e f Haynes 2016 ↓, s. 3-252.
  3. Haynes 2016 ↓, s. 5-151.
  4. a b c Haynes 2016 ↓, s. 6-73.
  5. a b Haynes 2016 ↓, s. 6-244.
  6. a b c d e Haynes 2016 ↓, s. 6-192.
  7. Haynes 2016 ↓, s. 9-62.
  8. Maślan etylu (nr E15701) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2017-10-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  9. a b Haynes 2016 ↓, s. 16-23.
  10. Ethyl butyrate (nr E15701) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2017-10-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  11. a b S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia), Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów .

Bibliografia

  • CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, ISBN 978-1-4987-5429-3  (ang.).