Michał Sobeski

Michał Sobeski

Collegium Znanieckiego w Poznaniu - fragment tablicy pamiątkowej
Data i miejsce urodzenia	3 września 1877 Pleszew
Data i miejsce śmierci	4 grudnia 1939 Ostrowiec Świętokrzyski
Zawód, zajęcie	filozof, krytyk teatralny, publicysta
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Michał Sobeski (ur. 3 września 1877 w Pleszewie, zm. 4 grudnia 1939 w Ostrowcu Świętokrzyskim) – profesor Uniwersytetu Poznańskiego, filozof, krytyk teatralny i publicysta.

Życiorys

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej, jako syn Edmunda Sobeskiego i Pauliny z Ulatowskich. Studiował filozofię i nauki przyrodnicze w Monachium, Berlinie, Lipsku, Wrocławiu i Getyndze. Pobierał również nauki w Genewie, Florencji, Rzymie i Paryżu. W 1902 roku ukończył chemię, rok później doktoryzował się z filozofii, z zakresu psychologii eksperymentalnej.

Po habilitacji (1910) na Uniwersytecie Jagilellońskim z estetyki od 1913 r. wygłaszał odczyty i prowadził seminaria w Towarzystwie Wykładów Naukowych w Poznaniu. Od 1915 osiedlił się na stałe w Poznaniu. Od 1917 r. działał jako prelegent i sekretarz Wydziału Historyczno-Literackiego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Tu rozpoczął współpracę z H. Święcickim, S. Kozierowskim i J. Kostrzewskim i doprowadził do utworzenia uniwersytetu polskiego w Poznaniu (1919), zwanego Wszechnicą Piastowską, który po wojnie w 1955 roku przemianowano na dzisiejszy Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Sam Sobeski został wybrany dziekanem wydziału filozoficznego. Prowadził też działalność dydaktyczną.

Prace filozoficzne Sobeskiego poświęcone są estetyce, filozofii sztuki i historii filozofii. Profesor pisał też wiersze, a także współpracował z czasopismami literackimi. Był też krytykiem teatralnym w kilku dziennikach. Zainicjował „mówiony miesięcznik”, czyli cykl spotkań intelektualistów. Działał też w Towarzystwie Okrągłego Stołu.

Michał Sobeski był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną, Ireną Goebel, miał syna Edwarda (ur. w 1912 r.), oficera kawalerii WP, który poległ w powstaniu warszawskim. Po raz drugi ożenił się w 1923 r. z Barbarą Starczewską. W 1939 internowany przez władze niemieckie i wywieziony do obozu przejściowego.

Zmarł w Ostrowcu Świętokrzyskim, a pochowany został na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu^[1].

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1938)^[2]

Upamiętnienie

W 2017 został patronem ulicy na osiedlu Ogrody w Poznaniu^[3].

Wybrane publikacje

• Na marginesie don Kichota, 1919 (dostępna w zasobach ŚBC)
• Sztuka egzotyczna
• Filozofja sztuki: Dzieje estetyki, zagadnienie metody, twórczość artysty
• Malarstwo doby ostatniej: Ekspresjonizm i kubizm, Poznań, 1926 (dostępna w zasobach ŚBC)
• Interludia z pogranicza sztuki i filozofii Kraków; Warszawa, 1912 (dostępna w zasobach ŚBC)
• Uzasadnienie metody objektywnej w estetyce Kraków, 1910 (dostępna w zasobach ŚBC)
• Cieszkowskiego prolegomena do historyozofii, Warszawa; Kraków, 1910 (dostępna w zasobach ŚBC)

Przypisy

Bibliografia

• A. Jamroziakowa, Michał Sobeski – życie i dzieło, [w:] M. Sobeski, Wokół filozofii i teorii sztuki, wstęp i dobór tekstów A. Jamroziakowa, Poznań 2011 (seria: Klasycy Nauki Poznańskiej, pod red. A. Pihan-Kijasowej), ISBN 978-83-7654-104-4

Linki zewnętrzne

• Publikacje Michała Sobeskiego w bibliotece Polona