Mistrz z Frankfurtu

Mistrz z Frankfurtu

Portret artysty z żoną
Data urodzenia	1460
Dziedzina sztuki	malarstwo

Mistrz z Frankfurtu – renesansowy artysta niderlandzki czynny w Antwerpii w latach 1480 – 1520^[1] identyfikowany z Hendrikiem van Wueluwe czynnym w latach 1483- 1533 lub Janem de Vosem^[2].

Jego miano pochodzi od ołtarzy, jakie wykonał w latach 1510-1518 dla zleceniodawców z Frankfurtu: Rodziny św. Anny dla kościoła Dominikanów oraz Ukrzyżowania dla rodziny Humbrachta.

Życie i działalność artystyczna

Jego styl wzorowany był na pracach Weydena i Goesa. Ten ostatni był prawdopodobnie jego ostatnim nauczycielem. Był członkiem antwerpskiej gildii św. Łukasza, w której sześciokrotnie był wybierany dziekanem^[3].

Przypisywane prace

Do najwcześniejszych prac Mistrz z Frankfurtu zalicza się obraz Święto łuczników wykonany dla antwerpskiego cechu łuczników w 1493 roku oraz Portret pary małżeńskiej podczas posiłku, prawdopodobnie autoportret artysty. Na ramie tego obrazu podana jest data wykonania i wiek artysty; na tej podstawie znana jest data jego urodzin^[2]. Po roku 1518 wykonywał małe obrazki religijne przedstawiające Marię z Dzieciątkiem i portrety. Pod koniec życia wykonał m.in. tryptyki Opłakiwania i Świętej Rodziny nawiązujące do nowego stylu przedstawiania pejzażu zapoczątkowanego przez Joachima Patinira oraz ukazujące postacie w fantazyjnych stronach w stylu manierystów antwerpskich^[1]. Artyście przypisuje się około 100 obrazów^[4].

• Święto łuczników – 1493, Antwerpia
• Portret pary małżeńskiej – 1496, Królewskie Muzea Sztuk Pięknych, Antwerpia
• Madonna z Dzieciątkiem ze św. Jakubem Pielgrzymem i z donatorem wraz ze św. Piotrem – ok. 1496, Queensland Art Gallery, Brisbane^[5]
• Rodzina św. Anny – ołtarz, ok. 1503, Historisches Museum, Frankfurt (Inv.-No. B259)^[6]
• Ukrzyżowanie – Städel Museum Frankfurt
• Święta Anna z Madonna i Dzieciątkiem – ok. 1511-1515, 72.5 × 56.7 cm, National Gallery of Art Waszyngton^[7]
• Opłakiwanie – 1520, Monachium
• Święta Rodzina z muzykującymi aniołami – tryptyk ołtarzowy, ok. 1520, kwatera centralna: 156,2 × 155,9 cm, Nationals Museums Liverpool, Liverpool^[8], skrzydła boczne z wizerunkiem św Barbary i św. Katarzyny: Mauritshuis, Haga^[9][10]
• Madonna tronująca – XV wiek, 72.4 × 58.7 cm, Detroit Institute of Arts, Detroit^[11]
• Święta Rodzina – ok. 1508, 76 × 57 cm, Muzeum Thyssen-Bornemisza, Madryt^[12]
• Portret cesarza Maximiliana I Habsburga – 38.8 × 28.6 cm, kolekcja prywatna^[13]
• Adoracja Marii – tryptyk (po zamknięciu Zwiastowanie), 115.5 × 73.6 cm.; skrzydła 115.5 × 33 cm, kolekcja prywatna^[14]
• Święta Katarzyna – 33 x 22.9 cm, McNay Art Museum, San Antonio^[15]
• Święta Barbara – 33 x 22.9 cm, McNay Art Museum, San Antonio^[16]
• Madonna z Dzieciątkiem – 1515-1520, 78.3 × 56.3 cm, Walters Art Museum, Maryland^[17]
• Tryptyk Chrztu Chrystusa – 1500-1520, 169.2 × 213.5 cm, Museu Nacional d’Art de Catalunya, Barcelona^[18]

Obrazy o wątpliwej atrybucji

• Madonna z Dzieciątkiem koronowana przez dwa anioły – krąg Mistrza z Frankfurtu, olej, dwie deski dębowe, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie^[19]

Przypisy

Bibliografia

• Robert Genaille: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-221-0686-6.
• Robert Genaille: Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego. Warszawa: WAiF, 1975.
• John Oliver Hand: Early Netherlandish Painting. Cambridge University Press, 1987. ISBN 978-0-89468-093-9.