Pszenica khorasan

Pszenica khorasan
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

pszenica

Gatunek

pszenica szorstka

Podgatunek

Triticum turgidum subsp. turanicum

Nazwa systematyczna
Triticum turgidum subsp. turanicum (Jakubz.) Á.Löve
Bot. Not. 114: 49 (1961)[3]
Synonimy
  • Gigachilon polonicum subsp. turanicum (Jakubz.) Á.Löve
  • Triticum acuminatum subsp. orientale Kajanus
  • Triticum durum proles orientale (Kajanus) Flaksb.
  • Triticum durum grex orientale (Kajanus) Kobelev
  • Triticum durum subsp. turanicum (Jakubz.) L.B.Cai
  • Triticum orientale Percival
  • Triticum percivalianum Parodi
  • Triticum percivalii C.E.Hubb. ex E.Schiem.
  • Triticum turanicum Jakubz.
  • Triticum turgidum convar. turanicum (Jakubz.) Mac Key[3]
Multimedia w Wikimedia Commons

Pszenica khorasan (Triticum turgidum subsp. turanicum) – podgatunek pszenicy szorstkiej występujący w Azji południowo-zachodniej i Środkowej na obszarze od Iraku po Kazachstan i zachodnie Chiny[3].

Roślina była uprawiana w czasach starożytnych m.in. na terenie obecnego Egiptu[4].

Odmiana charakteryzuje się dużymi ziarnami, około dwukrotnie większymi od współcześnie uprawianej pszenicy. Nie była nigdy krzyżowana (podobnie jak orkisz i samopsza)[5]. Zawiera mniej węglowodanów i witaminy E, a więcej białka i popiołu surowego niż pszenica współczesna[6].

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-09-16]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-09-16]  (ang.).
  3. a b c Triticum turgidum subsp. turanicum (Jakubz.) Á.Löve, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-09-16] .
  4. MajaM. Błaszczyk MajaM., Kamut – czym różni się od zwykłej pszenicy, właściwości i sposób gotowania [online], Odżywianie Wprost, 5 maja 2023 [dostęp 2023-09-15]  (pol.).
  5. LaurelL. Woodward LaurelL., Magia kuchenna: Receptury, przepisy, techniki i składniki niezbędne w kuchni czarownicy, Wydawnictwo Kobiece, 1 czerwca 2022, ISBN 978-83-67335-75-1 [dostęp 2023-09-15]  (pol.).
  6. Frank VanF.V. Boxstael Frank VanF.V. i inni, A comparison of the nutritional value of Einkorn, Emmer, Khorasan and modern wheat: whole grains, processed in bread, and population-level intake implications, „Journal of the Science of Food and Agriculture”, 100 (11), 2020, s. 4108–4118, DOI: 10.1002/jsfa.10402, ISSN 1097-0010, PMID: 32246458 [dostęp 2023-09-15] .
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 1114078
  • Flora of China: 250070888
  • GBIF: 2706398
  • identyfikator iNaturalist: 901071
  • IPNI: 425990-1
  • ITIS: 506631
  • NCBI: 376534
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-449123
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:425990-1
  • identyfikator Tropicos: 25516008
  • USDA PLANTS: TRTU3