René Thom

René Thom
Ilustracja
René Thom (1970)
Data i miejsce urodzenia

2 września 1923
Montbéliard

Data i miejsce śmierci

25 października 2002
Bures-sur-Yvette

Zawód, zajęcie

matematyk

Narodowość

francuska

Tytuł naukowy

profesor

Alma Mater

École normale supérieure

podpis
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi Naukowej (Brazylia)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

René Thom (ur. 2 września 1923 w Montbéliard, zm. 25 października 2002 w Bures-sur-Yvette) – francuski matematyk, w latach 1957–1967 profesor Uniwersytetu Strasburskiego, od 1963 Instytutu Wyższych Studiów Naukowych w Bures-sur-Yvette, od 1967 członek Francuskiej Akademii Nauk, a od 1988 r. członek zagraniczny PAN[1], autor prac głównie z topologii algebraicznej i różniczkowej (przestrzeń Thoma), twórca teorii katastrof (1966). W 1958 został nagrodzony Medalem Fieldsa.

Zarys kariery naukowej

Jego talent matematyczny ujawnił się już w dzieciństwie. Pierwszy stopień naukowy, bakalaureat, uzyskał mając zaledwie siedemnaście lat. Był to jednak okres wojny i jego rozwój naukowy nie mógł przebiegać normalnie: Thom uzyskał doktorat (którym opiekował się naukowo słynny Henri Cartan) dopiero w 1951. Największy rozgłos przyniosła mu stworzona przezeń teoria katastrof (choć nie za nią uzyskał Medal Fieldsa). Teoria ta opisuje możliwe nieciągłe skutki ciągłych działań. Sprawdziła się ona w zastosowaniach technicznych. Teorię katastrof próbowano stosować do opisu zachowań społecznych, lecz z małym skutkiem.

Thom zdobył także za swe osiągnięcia Wielką Nagrodę Naukową Miasta Paryża (1974) i uzyskał m.in. prestiżowe, honorowe członkostwo Londyńskiego Towarzystwa Matematycznego (1990).

Odznaczenia i nagrody

Publikacje

  • Espaces fibrés en sphères et carrés de Steenrod (1952)
  • Quelques propriétés globales des variétés différentiables (1954)
  • Ensembles et morphismes stratifiés (1969)
  • Stabilité structurelle et morphogenèse (1972)
  • Modèles mathématiques de la morphogenèse (1974)
  • Paraboles et catastrophes (1980) – wyd. pol. Parabole i katastrofy • Rozmowy o matematyce, nauce i filozofii z Giulio Giorello i Simoną Marini, 1991
  • Esquisse d’une sémiophysique • Physique aristotélicienne et théorie des catastrophes (1989)

Przypisy

  1. Thom, Rene, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-10-12] .
  2. Ministério da Ciência, Tecnologia e Inovação • Listagem Geral da Ordem Nacional do Mérito Científico. mct.gov.br. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-28)]. (port.) [dostęp 2014-02-25].

Linki zewnętrzne

  • p
  • d
  • e
XX wiek
XXI wiek

  • ISNI: 0000000121468022, 0000000483285872
  • VIAF: 108125774, 3686160486181105180001, 2041150325570710090002
  • ULAN: 500274666
  • LCCN: n81048349
  • GND: 119357097
  • NDL: 00458592
  • BnF: 11926483b
  • SUDOC: 027160998
  • SBN: CFIV065601
  • NLA: 35545911
  • NKC: skuk0005582
  • BNE: XX993925
  • NTA: 068457251
  • BIBSYS: 90156582
  • CiNii: DA00033713
  • PLWABN: 9810600956105606
  • NUKAT: n97003219
  • J9U: 987007313592305171
  • PTBNP: 82480
  • CANTIC: a17715994
  • NSK: 000061703
  • CONOR: 228995683
  • ΕΒΕ: 73459
  • KRNLK: KAC202136097
  • LIH: LNB:bHW;=BX
  • PWN: 3987109
  • Britannica: biography/Rene-Frederic-Thom
  • Universalis: rene-thom
  • NE.se: rene-thom
  • SNL: René_Thom
  • VLE: rene-frederic-thom
  • Catalana: 0065884
  • DSDE: René_Thom
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 61164
Identyfikatory zewnętrzne:
  • PAN: THOM, Rene
  • Scopus: 23047846200
  • MacTutor: Thom