Tarabanienie

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł należy dopracować:
→ usunąć treści oparte na nierzetelnych źródłach lub podać w przypisach wiarygodne źródła informacji,
Wszystkie źródła to media, gazety, i inne niespecjalistyczne pozycje powielające, co im powiedziano..

Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Uwaga: Aby ułatwić pracę, stosuj standardowe parametry z datą: nierzetelne=2024-05

Tarabanienie – wielkanocny zwyczaj praktykowany w czasie nocy z Wielkiej Soboty na Wielką Niedzielę w Iwaniskach.

Geneza zwyczaju nie jest znana. Wedle miejscowej tradycji wywodzi się on z czasów potopu szwedzkiego. Na kilka minut przed północą w Wielką Sobotę w czasie czuwania przy grobie Jezusa do kościoła pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Iwaniskach wnoszony jest taraban (masywny mosiężny bęben z rozciągniętą skórą czerwonego byka[1]). Od północy do godziny pierwszej strażacy miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej wybijają na tarabanie określony rytm; tarabanienie rozpoczyna najlepszy dobosz. Następnie strażacy przenoszą się pod plebanię w Iwaniskach, gdzie zgodnie z tradycją mają obudzić proboszcza[2]. Potem młodzi kawalerowie uderzają w taraban przed domami miejscowych panien. Tarabanienie trwa do rozpoczęcia mszy rezurekcyjnej w poranek Wielkiej Niedzieli[3]. Odgłos tarabanów ma być związany z odgłosem pękania skał i huku w czasie zmartwychwstania[4][5].

Podobną tradycją do tarabanienia jest barabanienie, które odbywa się w Iłży. Innym podobnym zwyczajem jest wielkanocne tarabanienie w Zakrzówku; zwyczaj ten wywodzi się z początku XIX wieku[6].

Przypisy

  1. l, Tarabanienie w Iwaniskach – jak OSP kultywuje ten obyczaj? [online], www.tygodnik-rolniczy.pl [dostęp 2023-04-04]  (pol.).
  2. Tarabanili w Iwaniskach. Piękna tradycja wciąż kontynuowana [online], „Echo Dnia Świętokrzyskie” [dostęp 2023-04-04]  (pol.).
  3. Bziukanie i tarabanienie – zwyczaje wielkanocne w Świętokrzyskiem [online], dzieje.pl [dostęp 2023-04-04]  (pol.).
  4. Portale InternetoweP.I. IMD Portale InternetoweP.I., Taraban w Iwaniskach znów budził panny [online], Co za dzień, wydarzenia i zdjęcia ze świętokrzyskiego [dostęp 2023-04-04]  (pol.).
  5. Telewizja PolskaT.P. S.A Telewizja PolskaT.P., Wielkanocne bziukanie i tarabanienie. Ogniście w Koprzywnicy i głośno w Iwaniskach [online], kielce.tvp.pl [dostęp 2023-04-04]  (pol.).
  6. Taraban obwieścił zmartwychwstanie Jezusa [online], Polskie Radio Lublin, 21 kwietnia 2019 [dostęp 2023-04-06]  (pol.).
  • p
  • d
  • e
Cykl paschalny i Zmartwychwstanie Pańskie
Chrześcijaństwo
zachodnie
przedpoście
  • Niedziela Siedemdziesiątnicy, Starozakonna (Septuagesima) (-70)
  • Niedziela Sześćdziesiątnicy, Mięsopustna (Sexagesima) (-63)
  • Niedziela Pięćdziesiątnicy, Zapustna (Quinquagesima) (-56)
  • Niedziela Czterdziesiątnicy (Quadragesima) (-49)
  • nabożeństwo czterdziestogodzinne
wielki post
Wielki Tydzień
Triduum
Paschalne
Wielki Czwartek (-3)
Wielki Piątek (-2)
Wielka Sobota (-1)
Wielka Noc
oktawa wielkanocna
okres wielkanocny
wigilia i oktawa
Zielonych Świątek
okres zwykły
święta wyznaczane
datą Wielkanocy
Chrześcijaństwo
wschodnie
przedpoście
  • Niedziela Pragnienia (o Zacheuszu) (-77)
  • Niedziela Pokory (o Celniku i Faryzeuszu) (-70)
  • Niedziela Miłosierdzia (o Synu Marnotrawnym) (-63)
  • Niedziela mięsopustna (o Sądzie Ostatecznym) (-56)
  • Mięsopustna Powszechna Sobota Dusz (-50)
  • Niedziela seropustna (Przebaczenia Win) (-49)
wielki post
  • Czysty (Zielony, Postny) Poniedziałek (-48)
  • Sobota Teodora (-43)
  • Niedziela Tryumfu Ortodoksji (-42)
  • Sobota Upamiętnienia (-36, -29, -22)
  • Niedziela Krestopokłonna (-28)
  • Niedziela św. Jana Klimaka (-21)
  • Sobota Akatystu (-15)
  • Niedziela Marii Egipcjanki (-14)
Wielki Tydzień
Wielka Noc
  • rezurekcja
  • Liturgia św. Bazylego Wielkiego
  • Agape Vespers
  • Khristós Anésti! Alithós Anésti!
  • trikirion paschalny
  • troparion paschalny
  • Pentecostarion
  • Posiadacze mirry
Biały Tydzień
okres wielkanocny
  • Radonica, Zaduszki, Prowody (+10)
  • Świętych Niewiast Mirro (+14)
  • Niedziela o Paralityku (+21)
  • Meso-Pentecost (+24)
  • Niedziela o Samarytance (Photini) (+28)
  • Niedziela o Ślepcu (+35)
  • Apodosis (+38)
  • Wniebowstąpienie Pańskie (+39)
  • Świętych Ojców I soboru powszechnego (+42)
  • Powszechna Sobota Dusz przed świętem Pięćdziesiątnicy (+48)
  • Pentecost - Święto Trójcy Świętej (+49)
  • II Dzień Świąt Trójcy Świętej (+50)
  • III Dzień Świąt Trójcy Świętej (+51)
  • Wszystkich Świętych (+56)
Postacie
folklorystyczne
Zwyczaje
polskie
karnawał
(zapusty, mięsopust)
post
wielkanoc
zielone święta
Zwyczaje
międzynarodowe
  • osterbrunnen
  • palenie Judasza
Atrybuty