Winblastyna

Winblastyna

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) Nor-5'-anhydrowinkaleukoblastyna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C46H58N4O9
Masa molowa	810,97 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	865-21-4
PubChem	13342
DrugBank	DB00570
SMILES CC[C@@]1(C[C@H]2C[C@@](C3=C(CCN(C2)C1)C4=CC=CC=C4N3)(C5=C(C=C6C(=C5)[C@]78CCN9[C@H]7[C@@](C=CC9)([C@H]([C@@]([C@@H]8N6C)(C(=O)OC)O)OC(=O)C)CC)OC)C(=O)OC)O
Właściwości Temperatura topnienia 216 °C[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2019-11-18] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki siarczan winblastyny Uwaga Zwroty H H302, H341, H360Fd Zwroty P P201, P202, P264, P280, P308+P313, P501 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[2] siarczan winblastyny 1 2 0
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	L01CA01
Stosowanie w ciąży	kategoria D[3]
Farmakokinetyka Wiązanie z białkami osocza i tkanek 80%[4] Metabolizm wątrobowy[5]
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania dożylna
Multimedia w Wikimedia Commons

Winblastyna (łac. vinblastinum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, otrzymany z barwinka różowego, lek stosowany w leczeniu nowotworów złośliwych, o działaniu cytostatycznym.

Mechanizm działania

Alkaloid naturalny uzyskiwany z barwinka różowego^[5]. Winblastyna wiąże się z tubuliną, co poprzez zahamowanie powstawania mikrotubul, prowadzi do zaburzeń powstawania wrzeciona podziałowego i w efekcie zatrzymanie mitozy z fazie metafazy^[5].

Metabolizm winblastyny przebiega trójfazowo w wątrobie, z następującymi okresami półtrwania I faza 2–6 minut, II faza 53–98 minut oraz III faza 20–24 godzin^[5].

Zastosowanie

Wskazania rejestracyjne w Polsce

Chłoniak Hodgkina (ziarnica złośliwa), wszystkie histopatologiczne podtypy i stadia kliniczne chłoniaków nieziarniczych, przewlekłe białaczki limfatyczne, rak jądra. Niekiedy stosuje się w innych nowotworach nieoperacyjnych, ale reagują one na leczenie winblastyną rzadziej niż nowotwory wymienione powyżej^[4].

Wskazania rejestracyjne w USA

Nowotwory dobrze odpowiadające na leczenie

Chłoniak Hodgkina w stadium III i IV (według klasyfikacji z Rye w modyfikacji z Ann Arbor), chłoniak histiocytarny, chłoniak z małych limfocytów, ziarniniak grzybiasty (zaawansowane stadia), rozsiany rak jądra, mięsak Kaposiego, histiocytoza z komórek Langerhansa^[6].

Nowotwory słabo odpowiadające na leczenie

Rak kosmówki oporny na leczenie oraz rak gruczołu sutkowego nie reagujący na optymalne leczenie chirurgiczne endokrynologiczne oraz hormonalne^[6].

Działania niepożądane

Winblastyna może powodować następujące działania niepożądane u ponad 1% pacjentów: leukopenia, łysienie oraz zaparcie^[4].

Dawkowanie

Winblastynę podaje się wyłącznie dożylnie, po wynaczynieniu może nastąpić martwica okolicznych tkanek^[4].

Przypisy