Wodorosiarczek amonu

Nazewnictwo

Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.	wodoro(siarczek)(1−) amonu
Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.	wodorosiarczek amonu
inne	kwaśny siarczek amonu

Ogólne informacje

Wzór sumaryczny

NH
4HS

Masa molowa

51,11 g/mol

Identyfikacja

Numer CAS

12124-99-1

PubChem

25515

Właściwości

Gęstość
1,17 g/cm³^[1]; ciało stałe

Rozpuszczalność w wodzie
128 g/100 g (0 °C)^[1]

Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.

Numer RTECS	BS4900000
Dawka śmiertelna	LD₅₀ 168 mg/kg (szczur, drogą pokarmową)^[2]

Podobne związki

Inne kationy

wodorosiarczek sodu, wodorosiarczek potasu

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Wodorosiarczek amonu, NH
4HS – nieorganiczny związek chemiczny, nietrwała wodorosól amonowa kwasu siarkowodorowego.

Występowanie

Stały wodorosiarczek amonu tworzy jedną z 3 warstw chmur w atmosferach planet-olbrzymów w Układzie Słonecznym^[3]^[4]. Chmury te zlokalizowane są powyżej chmur złożonych z lodu, a poniżej chmur zestalonego amoniaku. Według modeli matematycznych na Jowiszu występują one w temperaturach od −90 do −60 °C przy ciśnieniu ok. 2 atm, a na Saturnie w temperaturach od −80 do −40 °C przy ciśnieniu w zakresie ok. 3–5 atm^[4].

Otrzymywanie

Wodorosiarczek amonu niezanieczyszczony siarczkiem amonu ((NH
4)
2S) znany jest tylko w rozcieńczonych roztworach. Można go otrzymać w wyniku długotrwałego (ok. 24 h) nasycania siarkowodorem rozcieńczonej (poniżej 7%) wody amoniakalnej lub rozcieńczonego roztworu soli mieszanej (NH
4)
2S·18NH
4HS w temperaturze 0 °C. Uzyskane roztwory są bezbarwne, lecz na powietrzu szybko żółkną wskutek powstawania wielosiarczków^[5].

Reakcje prowadzone z użyciem bardziej stężonych roztworów amoniaku w wodzie lub etanolu, a także w warunkach bezwodnych w fazie gazowej prowadzą do uzyskania soli mieszanych o składzie od (NH
4)
2S·2NH
4HS do (NH
4)
2S·18NH
4HS. Tworzą one białe kryształy o pokroju igieł lub płatków, łatwo sublimujące w temperaturze pokojowej. Na powietrzu szybko żółkną^[5].

Właściwości

Zarówno roztwory, jak i kryształy mieszane mają odrażający zapach wskutek uwalniania amoniaku i siarkowodoru^[5]:

NH
4HS → NH
3↑ + H
2S↑

Wydzielane gazy są silnie trujące. Wyraźne efekty fizjologiczne obserwuje się nawet przy ich niewielkim stężeniu we wdychanym powietrzu i są one znacznie poważniejsze, niż przy wdychaniu samego siarkowodoru^[5].

Historia

Pierwsze prace nad siarczkami amonu prowadził w latach 40. XIX w. J. Fritzsche. Warunki otrzymywania i właściwości wodorosiarczku amonu opisał w 1895 roku angielski chemik W.P. Bloxam^[5]^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-47, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
↑ Ammonium hydrogen sulfide, aqueous solution, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 492163 (niem. • ang.).
↑ Robert A.R.A. West Robert A.R.A., Atmospheres of the Giant Planets, [w:] PaulP. Weissman, Lucy-AnnL.A. McFadden, TorrenceT. Johnson, Encyclopedia of the Solar System, Academic Press, 1998, ISBN 0-08-057313-4 (ang.).
↑ ^a ^b SushilS. K. SushilS., Ah-SanA.S. Wong Ah-SanA.S., Coupled Clouds and Chemistry of the Giant Planets – A Case for Multiprobes, „Space Science Reviews”, 116 (1–2), 2005, s. 121–136, DOI: 10.1007/s11214-005-1951-5 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e W.P.W.P. Bloxam W.P.W.P., The sulphides and polysulphides of ammonium, „Journal of the Chemical Society, Transactions”, 67, 1895, s. 277–309, DOI: 10.1039/CT8956700277 (ang.).
↑ J.J. Fritzsche J.J., Ueber zwei krystallisirte Verbindungen des Ammoniums mit Schwefel, „Journal für Praktische Chemie”, 24 (1), 1841, s. 460–467, DOI: 10.1002/prac.18410240166 (niem.).