Zamek w Husiatynie

Zamek w Husiatynie
Ilustracja
Brama wjazdowa zamku w Husiatynie (1938)
Państwo

 Austro-Węgry

Miejscowość

Husiatyń

Typ budynku

zamek

Rozpoczęcie budowy

1630

Zniszczono

1648, 1914–1918

Pierwszy właściciel

Marcin Kalinowski

Kolejni właściciele

Kalinowscy, Potoccy, Zabielscy, Gołuchowscy

Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Zamek w Husiatynie”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zamek w Husiatynie”
Ziemia49°05′N 26°10′E/49,083333 26,166667

Zamek w Husiatynie – zbudowany w 1630 na urwistym brzegu rzeki Zbrucz, na północ od centrum miasta[1].

Historia

Zamek powstał jako fortalicja kresowa z inicjatywy Marcina Kalinowskiego, hetmana polnego koronnego. Kiedy hetman trafił do niewoli tatarskiej w 1648, warownia została zdobyta i zniszczona przez Kozaków. Szybko odbudowana zdołała obronić się jeszcze przed Kozakami i Tatarami w 1653 i przed wojski moskiewskimi w 1655. Pomimo zwycięstwa warownia była poważnie uszkodzona[2]. Zamek był oblegany i zdobyty w czasie wojny polsko-tureckiej w latach 70-80. XVII w. W 1683 po klęsce Turków pod Wiedniem został odbity przez wojska polskie pod dowództwem Jędrzeja Potockiego, kasztelana krakowskiego. Jednakże Turcy wycofując się zniszczyli mury obronne miasta i częściowo także zamku[2]. Dotrwał w dobrym stanie do końca I Rzeczypospolitej[1]. Istniejący w stanie wpół ruiny zamek sprzedał Agenor Romuald Gołuchowski w pierwszej połowie XIX wieku miejscowemu rabinowi, który rozebrał budowlę i zbudował dla siebie nowy pałac i bożnicę, które zostały całkowicie zniszczone w latach 1914-18[3], w czasie I wojny światowej[2]. Przed 1939 istniała Brama wjazdowa w ruinach Ruiny zamku w Brzeżanach. zamku w Husiatynie[4].

Do współczesności dotrwał jako kompletna ruina, z której niewiele się zachowało[1]. Ślady starych murów opierają się końcami o bieg rzeki[5].

Właściciele i goście

Do 1729 budowla należała do rodziny Kalinowskich, następnie Potockich, a od 1819[5] zakupili majątek hr. Zabielscy[2], których był własnością do połowy XIX w.[5], kiedy został siedzibą żydowskiego cadyka[1]. W swojej historii na zamku gościli królowie polscy Władysław IV Waza oraz Jan Kazimierz Waza[2].

Przypisy

  1. a b c d Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman: Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu... Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 278. ISBN 83-921981-6-6.
  2. a b c d e Husiatyn. [dostęp 2013-08-10].
  3. RomanR. Aftanazy RomanR., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 9: Województwo podolskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 107-109, ISBN 83-04-04268-1, ISBN 83-04-03701-7 (całość) .
  4. Brama wjazdowa zamku w Husiatynie. „Wschód”. Nr 88, s. 2, 30 czerwca 1938. 
  5. a b c Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III. Warszawa: 1880–1902, s. 223-26.

Bibliografia

  • Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III, Warszawa, 1880–1902, s. 223-226.
  • Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu..., zespół red. A. Strojny, K. Bzowski, A. Grossman, Kraków, Wyd. Bezdroża, 2005, s. 278, ISBN 83-921981-6-6.

Linki zewnętrzne

  • Husiatyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 223 .
  • Zamek w Husiatynie
  • p
  • d
  • e
Dwory, pałace i zamki na Ukrainie
Obwód chmielnicki
dwory
pałace
zamki
Obwód czerkaski
dwory
pałace
zamki
Obwód czerniowiecki
pałace
zamki
Obwód dniepropetrowski
zamki
Obwód iwanofrankiwski
dwory
pałace
zamki
Obwód kijowski
dwory
  • Tomaszówka
pałace
zamki
Obwód lwowski
dwory
pałace
zamki
Obwód odeski
pałace
zamki
Obwód rówieński
dwory
pałace
zamki
Obwód sumski
zamki
Obwód tarnopolski
dwory
pałace
twierdze
zamki
Obwód winnicki
dwory
pałace
zamki
Obwód wołyński
dwory
pałace
zamki
Obwód zakarpacki
pałace
zamki
Obwód zaporoski
dwory
pałace
zamki
Obwód żytomierski
dwory
pałace
zamki
Autonomiczna Republika Krymu
pałace
zamki