Empoli

Empoli Comune di Empoli
Pogled na glavni gradski trg Pogled na glavni gradski trg

Koordinate: 43°43′N 10°57′E / 43.717°N 10.950°E / 43.717; 10.950
Država	Italija
Regija	Toskana
Metropolitanski grad	Firenca (FI)
Frazioni	Avane, Casenuove, Corniola, Cortenuova, Fontanella(in parte), Marcignana, Monterappoli, Pagnana, Ponte a Elsa, Pontorme, Pozzale, Sant'Andrea, Villanova

Vlast
- Gradonačelnik	Brenda Barnini

Površina
- Ukupna	62.28 km²
Visina	28 m

Stanovništvo (2009)
- Grad	47.549^[1]
- Gustoća	764,88 km²

Poštanski broj	50053
Pozivni broj	0571
Službene stranice www.comune.empoli.
Karta
Empoli class=notpageimage\| Pozicija Empolija u Italiji

Epoli je grad od 47.549 stanovnika^[1] u Toskani u Italiji.

Geografija

Empoli leži na plodnoj ravnici na južnoj obali rijeke Arna, udaljen 20 km jugozapadno od Firence.

Historija

Arheološka iskapanja potvrđuju da je Empoli je postojao kao naselje već za Antičkog Rima, koje je egzistiralo sve do 4. vijeka, kao riječna luka za trgovinu poljoprivrednim proizvodima, na prometnom rimskom putu Via Quinctia koji je išao iz Fiesola preko Firencu za Pisu. Preko Empolija je također išla Via Salaiola, preko koje se dopremala sol iz nalazišta pored Volterru.

U ranom srednjem vijeku, od 8. vijeka Empoli se formirao kao naselje oko dvorca, znanog kao Emporium ili Empolis.^[2] Od 1119. Empoli je feudalni posjed dinastije grofova Guidi.^[2] Od 1182. je pod vlašću Republici Firenci.^[2] Od 1260. godine, nakon bitke Montapertija, Empoli je sjedište poznatog gibelinskog lidera Farinate degli Ubertija i njegovog savjeta za Firencu.

Kasnije je Empoli postao važna utvrda za obranu Republike Firence, koja je tokom svoje historije više puta napadana i rušena. Njen pad 1530. označio je definitivni kraj Republike Firence. Za Drugog svjetskog rata teško je bombardiran od strane saveznika kao industrijsko predgrađe Firence.^[2]

Privreda i transport

Empoli je željezničko čvorište preko kojeg idu vlakovi iz Firence za Pisu na zapad i Sienu na jug. Empoli je od antičkih vremena poznat kao središte poljoprivrednog kraja, po njegovom imenu zovu se brojne vrste artičoka. Danas je Empoli sjedište brojnih pogona prehrambene, kemijske, strojarske i tekstilne industrije.

Sport

Empoli je dom poznatog nogometnog kluba Empoli F.C., koji danas igra u talijanskoj Prvoj lizi (Seria A). Klub igra utakmice na stadionu Carlo Castellani, izgrađenom 1965.

Gradovi prijatelji

Sankt Georgen an der Gusen
Aubervilliers
Besançon
Toledo
Namur

Poznati stanovnici

Farinata degli Uberti (1212–1264), gibelinski vođa
Giovanni da Empoli (1483–1518), moreplovac
Jacopo Carrucci, poznatiji kao Pontormo (1494–1556), slikar
Jacopo da Empoli (1551–1640), slikar
Alessandro Marchetti (1633–1714), matematičar
Renato Fucini (1843–1921), književnik
Ferruccio Busoni (1866–1924), muzičar

Znamenitosti

Piazza Farinata degli Uberti, znana i kao Piazza dei Leoni (Lavlji trg), samo je srce Empolija na kojem se nalazi fontana Luigija Pampalonija iz 1827. Tu se nalazi crkva Collegiata di Sant'Andrea, najpoznatija i najstarija građevina Empolija, koja je vjerovatno podignuta u 5. vijeku (nju je spomenuo papa Nikola II. u svojoj buli iz 1059. Collegiata di Sant'Andrea je temeljno rekonstruirana u 11. vijeku, polovinom 12. vijeka napravljena je dvobojna romanička fasada sa tipičnim arkadama i skulpturama, po uzoru na poznatu firentinsku crkvu San Miniato. Od nje je danas ostao vidljiv samo donji dio, jer je crkva ponovno temeljno obnovljena 1735. po nacrtima arhitekta Ferdinanda Ruggierija. U unutrašnjosti crkve nalaze se brojna umjetnička djela; slike Francesca Botticinija, skulptura od terakote Luce della Robbije, oltar Zanobija del Rossa iz 1785. i triptih Lorenza di Biccija (Bogorodica na prijestolju sa svecima).
Gibelinska palača (Palazzo Ghibellino) nekadašnja palača grofova Guidi, podignuta u 11. vijeku. Od 1260 u njoj je bilo sjedište gibelina i njihovog savjeta u kojoj se odlučivalo o sudbini Firence. U 16. vijeku Gibelinska palača je potpuno rekonstruirana, tako da nije ništa ostalo od njenog orginalnog izgleda.
Pretorska palača (Palazzo Pretorio) Gradska vijećnica za srednjeg vijeka.

U Pontormu, jednom od kvartova (frazione) Empolija, nalazi se kuća slikara Pontorma.

Bilješke

↑ ^1,0 ^1,1 Podatci talijanskog statističkog ureda - Istat od 31. decembra 2009.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Empoli, na portalu treccani.it, pristupljeno 5. 7. 2011. (it)