Mojęcice

Mojęcice

wieś
Dwór obronny w Mojęcicach
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	wołowski
Gmina	Wołów
Liczba ludności (III 2011)	1074[2]
Strefa numeracyjna	71
Kod pocztowy	56-100[3]
Tablice rejestracyjne	DWL
SIMC	0883330
Położenie na mapie gminy Wołów Mojęcice
Położenie na mapie Polski Mojęcice
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Mojęcice
Położenie na mapie powiatu wołowskiego Mojęcice
51°18′07″N 16°35′51″E/51,301944 16,597500[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Mojęcice (niem. Mondschütz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Wołów^[4][5].

W latach 1945–1954 siedziba gminy Mojęcice. W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mojęcice, po jej zniesieniu w gromadzie Wołów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyły 1074 mieszkańców^[2]. Są drugą co do wielkości miejscowością gminy Wołów.

Nazwa

Wieś wymieniona została w staropolskiej, zlatynizowanej formie Moiansitz w łacińskim dokumencie wydanym w 1202 roku wydanym we Wrocławiu, przez kancelarię biskupa wrocławskiego Cypriana^[7].

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie Moyanocziczi^[8][9].

Historia

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1202 r.^[7], następnie w 1308 r. jako własność Merbota de Hugewitz (von Haugwitz), który 9 lat później wydzierżawił wieś rodzinie von Stosch i ostatecznie w 1466 r. sprzedał ją Melchiorowi II von Stoschowi. Kolejnymi właścicielami wsi byli: Heinrich von Kottwitz und Kontopp (1747 r.), Otto Sigismund von Kockritz z Żerkowa (1780 r.), Diepold baron von Kockritz und Friedland (druga połowa XIX wieku), a ostatnim z tej rodziny był dr Friedrich August^[10].

Wieś spustoszona przez epidemię dżumy w 1609 r. (zmarło ok. 100 mieszkańców) oraz przez wojnę trzydziestoletnią. Od XVI w. wieś była ważnym lokalnym ośrodkiem reformacji. W XVII w. funkcjonował tu jeden z nielicznych na Śląsku kościołów luterańskich, który od 1648 r. do XVIII w. był kościołem parafialnym dla protestantów z 30 sąsiednich miejscowości, nawet tak odległych jak okolice Środy Śląskiej. W XVII w. we wsi mieszkał Adam Thebes - pastor i poeta, autor pieśni religijnych. Aż do początku XX w. wieś była niemal całkowicie protestancka. Przed 1945 r. parafia luterańska w Mojęcicach liczyła ok. 1500 wiernych i obejmowała siedem sąsiednich wsi. Ostatnim duchownym tej parafii (od 1925 do 1945 r.) był pastor Johannes Langer^[11].

Już w XIII w. istniał tu gródek rycerski, otoczony rowem i częstokołem. W XIV w. został on przekształcony na wieżę mieszkalno-obronną przez ród Stoschów. W 1616 roku rozpoczęto budowę renesansowego dworu, którą prowadził budowniczy legnicki Balthasar Reymann dla Friedricha von Stosch. Budowla zawaliła się i przejął ją kolejny budowniczy Anton Fodige (Fedige lub Joh Foditze) z Lubska i zakończył ok. 1620 roku. W 1824 roku dwór doczekał się gruntownej przebudowy z inicjatywy Ludwiga von Köckritza, królewskiego szambelana^[10].

Po 1945 roku pałac gruntownie przebudowano jako miejsce dla przedszkola i biur PGR-u. W 1994 r. został wydzierżawiony przez AWRSP prywatnej osobie^[10].

Mojęcice w latach 1916-1961 posiadały połączenie kolejowe z Wołowem, Lubiążem i Malczycami przez most kolejowy (obecnie drogowy) na Odrze. Istniała tutaj stacja kolejowa. Tory zostały rozebrane po 1970 r.^[12]

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[13]:

• kościół filialny pw. Matki Bożej Różańcowej, z drugiej połowy XV w., koniec XVI w.
• zespół dworski:
  • dwór obronny, zbudowany w stylu renesansowym w latach 1616-1624, zmodyfikowany wskutek przebudowy w 1824 r. Częściowo zachował się renesansowy portal z 1620 r. do dworu Friedricha von Stosch. Portal wykonał Johann Pol z Głogowa^[14].
  • park, z XIX w.

Przypisy

Bibliografia

• ColmarC. Grünhagen ColmarC., Regesten zur Schlesischen Geschichte, Breslau: Josef Max & KOMP., 1866  (niem.).
• Czesław Cetwiński, Zabytki architektury w województwie wrocławskim, Wyd. Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, 1987
• Bakes, Janusz, Wołów i ziemia wołowska Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972
• Romuald MariuszR.M. Łuczyński Romuald MariuszR.M., Zamki i pałace Dolnego Śląska, Przedgórze Sudeckie i Nizina Śląska - część wschodnia, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2001, ISBN 83-7085-532-6, OCLC 830280291 . Brak numerów stron w książce
• Pilch, Józef, Zabytki architektury Dolnego Śląska Wrocław. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978
• Buchwald, Conrad Schloßportal und Grabdenkmäler der Kirche in Mondschütz in: Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift. Jahrbuch des Schlesischen Museuns für Kunstgewerbe und Altertümer, N.F. Bd. 3, 1924, s. 100-108
• Juhnke Richard, Wohlau. Geschichte des Furstentums und des Kreises, Wurzburg 1965
• Kreis Wołów – für Enthusiasten, Wołów, Starostwo Powiatowe w Wołowie
• Lutsch, Hans, Kunstdenkmaler, Breslau, 1889
• Trierenberg, Heinrich Reisewege zu historischen Stätten in Niederschlesien Dülmen, Laumann-Verlag, cop. 1996
• Ullmann, Klaus, Schlesien Lexikon für alle, die Schlesien lieben, Würzburg, Stürtz, 2001
• Zimmermann, Friedrich Albert, Beytrage zur Beschreibung von Schlesien Brieg, Tramp, Johann Ernst, 1787.

Linki zewnętrzne

Netografia:

• Aufzeichnungen von Friedrich August Freiherr v. Köckritz. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.rekowski-santos.de/Documente/FA_Aufzeichnungen.pdf.
• Bek, Aleksandra. Steinplastik im Liegnitzer Kunstkreis (1560–1650). [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: http://www.bkge.de/arbeitskreis/download/Bek.pdf
• Das Wasserschloss Mondschütz und seine Besitzer. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.rekowski-santos.de/Documente/Mondschutz.pdf
• Die evangelische Kirche von Mondschütz. In: “Wohlau-Steinauer Heimatblatt”. 2003, nr 2, s. 12. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.rekowski-santos.de/Documente/MondschutzKirche.pdf.
• Ladra, Artur. Zabytki epigrafiki na elementach sepulklarnych w średniowiecznych, wiejskich kościołach powiatu nowosolskiego do roku 1815. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.liderad.republika.pl/pdf/hkpo.pdf.
• Mojęcice. W: Katalog polskich zamków, pałaców i dworów. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/225/Mojecice/
• Mojęcice. W: Portal internetowy HAUS SCHLESIEN. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.hausschlesien.de/leubus/html/mondschutz.html.
• Mojęcice. W: Zamki Polskie serwis historyczno-krajoznawczy. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: https://zamki.res.pl/mojecice.php
• Mojęcice – dwór Stoschów. W: Zamki w Polsce. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: http://www.rotmanka.com/zamki/index.php?option=com_content&task=view&id=866&Itemid=32.
• Mojęcice – powiat wołowski vor 1945 Mondschütz - Kreis Wohlau. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: http://www.glogow.pl/okolice/podstrony/wolowski/mojecice.htm.
• Mondschütz : Kreis Wohlau-Steinau, Niederschlesien. Red. Richard Hoppe. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: http://www.rekowski-santos.de/Documente/Mondschutz1.pdf
• Mondschütz.W:www.rekowski-santos.de. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.rekowski-santos.de/mondschuetz.html.
• Pałac Schloss Mondschütz. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://dolnoslaskie.fotopolska.eu/Mojecice/b26116,Palac.html.
• Wielkie skarby małych wsi. W: Powiat wołowski. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.powiatwolowski.pl/pl/Wielkie-skarby-malych-wsi.html
• Władcy Chocianowskiego zamku i pałacu. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.cosanow.pl/PALAC/WLADCY_II/index.htm.
• Galeria zdjęć Mojęcic