Zamek w Kuryłówce

Zamek w Kuryłówce
Symbol zabytku nr rej. A 836/1978[1]
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kuryłówka

Położenie na mapie gminy Kuryłówka
Mapa konturowa gminy Kuryłówka, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Zamek w Kuryłówce”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Zamek w Kuryłówce”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek w Kuryłówce”
Położenie na mapie powiatu leżajskiego
Mapa konturowa powiatu leżajskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zamek w Kuryłówce”
Ziemia50°17′21″N 22°28′17″E/50,289167 22,471389

Zamek w Kuryłówce – budowla, która obecnie w szczątkowej formie usytuowana jest na wzniesieniu w zakolu Złotej w Kuryłówce, w województwie podkarpackim.

Historia

Początki budowy zamku sięgają czasów rzymskich[2]. W XIII wieku znajdował się tu gród obronny. Od 1424 roku[3] był to zamek rodziny Tarnowskich[4] otoczony fosą i wałami. W latach 1524-1655[5] funkcję siedziby starostów leżajskich dzielił z nowo powstałym dworem w Leżajsku. Od XVI wieku nosił nazwę Tarnawiec (Dziedziczka Zofia ze Sprowy Odrowąż (1540-1580), szlachcianka o piastowskich korzeniach po kądzieli nadała przysiółkowi Kuryłówki nazwę Tarnawiec na cześć nieżyjącego męża - Jana Krzysztofa Tarnowskiego)[6]. W XVIII wieku przebudowany przez Stanisława Potockiego na pałac, który był piękną wielkopańską rezydencją na którą składało się: pałac (wiadomo jak wyglądał w 1759 roku – dwupiętrowy budynek z ponad 40 bogato urządzonymi pomieszczeniami, połączony po bokach z 2 oficynami), kaplica dworska położona poza fosą (pochodzącą z wcześniejszego założenia obronnego) oraz cztery oficyny. Na środku dziedzińca pałacowego stała studnia[7]. Otoczony był murami obronnymi z bramą i ziemnym bastionem a uzbrojenie fortyfikacji składało się z 10 armat[8]. W 1788 roku obok zamku założono manufakturę sukienniczą, która jak i zamek istniały jeszcze w 1832 roku – potem z bliżej nieznanych powodów, zostały rozebrane. Z dawnego założenia zamkowego zostało niewiele, oprócz kościoła, są to oficyny – północna (przebudowana w 1912 roku na plebanię) i południowa (w której zachowały się jeszcze ślady polichromii) a także pozostałości fortyfikacji ziemnych[2].

Jak podają Józef Piotrowski[9] i Aldona Cholewianka-Kruszyńska, Zamek w Kuryłówce jest miejscem urodzin Jana Potockiego[10][11].

Przypisy

  1. [1], str. 97 , poz. 57
  2. a b PROGRAM Opieki nad zabytkami Gminy Kuryłówka ma lata 2010 – 2014 [online], 11 grudnia 2009 [dostęp 2020-07-29] .
  3. Strona startowa - Miasto Leżajsk [online], www.miastolezajsk.pl [dostęp 2017-11-20]  (pol.).
  4. http://g.ekspert.infor.pl/p/_dane/akty_pdf/U78/2010/9/196.pdf , str.32
  5. Historia zespołu Dworu Starościńskiego – Muzeum Ziemi Leżajskiej [online] [dostęp 2020-07-29]  (pol.).
  6. W poszukiwaniu korzeni: Archeologiczne odkrywanie śladów przeszłości w Kuryłówce [online], aordycz.blogspot.com [dostęp 2017-11-20] .
  7. Badania archeologiczne w Kuryłówce - Aktualności - Informator - Urząd Gminy Kuryłówka [online], www.kurylowka.pl [dostęp 2017-11-20]  (pol.).
  8. Stanisław Kłos "Leżajsk i powiat leżajski".
  9. Zamek w Łańcucie Zwięzły opis dziejów i zbiorów (Lwów 1933 rok), str. 35 oraz poniższe objaśnienie dot. zamieszkiwania Potockich. 2020-06-24. [dostęp 2020-06-24].
  10. Objaśnienie: autorka nie rozróżnia Leżajska i Kuryłówki - to w Kuryłówce w poł. XVIII wieku powstał piękny pałac Potockich, zaś Leżajsk na tyle podupadł, że starostowie leżajscy przestali w nim zamieszkiwać
  11. AldonaA. Cholewianka-Kruszyńska AldonaA., Łańcucki portrety Jana Potockiego [online] [dostęp 2020-07-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] .
  • p
  • d
  • e
Dwory, pałace i zamki w województwie podkarpackim
powiat bieszczadzki
dwory
  • Łobozew Górny
powiat brzozowski
dwory
  • Dydnia
  • Grabownica Starzeńska
  • Haczów
  • Humniska
  • Izdebki
  • Jabłonka
  • Jasienica Rosielna
  • Jasionów
  • Końskie
  • Krzemienna
  • Niebocko
  • Temeszów
  • Trześniów
  • Wydrna
  • Zmiennica
pałace
  • Nozdrzec
  • Wzdów
powiat dębicki
dwory
zamki
  • Zawada
powiat jarosławski
dwory
  • Chłopice
  • Cieszacin Wielki
  • Duńkowice
  • Hawłowice Dolne
  • Hawłowice Górne
  • Jarosław
  • Pawłosiów
  • Rokietnica
  • Roźwienica
  • Rudołowice
  • Tyniowice
  • Więckowice
pałace
  • Boratyn
  • Pełkinie
  • Wysocko
zamki
  • Sośnica
  • Pruchnik
powiat jasielski
dwory
pałace
zamki
powiat kolbuszowski
dwory
  • Dzikowiec
  • Huta Komorowska
  • Niwiska
  • Wilcza Wola
pałace
powiat krośnieński
dwory
  • Bratkówka
  • Bzianka
  • Cergowa
  • Długie
  • Jaszczew
  • Kobylany
  • Kombornia
  • Kopytowa
  • Krosno Polanka
  • Krościenko Wyżne
  • Ladzin
  • Łęki Strzyżowskie
  • Miejsce Piastowe
  • Potok
  • Przybówka
  • Rymanów
  • Targowiska
  • Ustrobna
  • Wróblik Królewski
  • Żarnowiec
  • Żeglce
pałace
zamki
powiat leski
dwory
  • Dziurdziów
  • Uherce Mineralne
pałace
  • Olszanica
zamki
powiat leżajski
dwory
pałace
zamki
  • Kuryłówka
powiat lubaczowski
dwory
  • Huta Kryształowa
  • Niemstów
  • Nowe Sioło
  • Wielkie Oczy
pałace
  • Horyniec-Zdrój
  • Narol
  • Ruda Różaniecka
zamki
  • Lubaczów
powiat łańcucki
dwory
  • Łańcut
pałace
zamki
powiat mielecki
dwory
  • Chorzelów
  • Malinie
  • Mielec
  • Mielec Wojsław
  • Rożniaty
  • Rzemień
  • Sadkowa Góra
  • Wola Zdakowska
pałace
  • Mielec
zamki
powiat niżański
dwory
  • Bieliny
  • Zarzecze
pałace
  • Rudnik nad Sanem
powiat przemyski
dwory
  • Bachórzec
  • Bolestraszyce
  • Ciemięrzowice
  • Hurko
  • Huwniki
  • Korytniki
  • Kosienice
  • Krzywcza
  • Kupiatycze
  • Medyka
  • Nehrybka
  • Ostrów
  • Przemyśl
  • Przemyśl
  • Przemyśl-Sielec
  • Sierakośce
  • Stubno
  • Wybrzeże
  • Wyszatyce
  • Żurawica
pałace
zamki
powiat przeworski
dwory
pałace
powiat ropczycko-sędziszowski
dwory
  • Brzeziny
  • Góra Ropczycka
  • Iwierzyce
  • Lubzina
  • Łączki Kucharskie
  • Olchowa
  • Ropczyce-Witkowice
  • Sielec
  • Skrzyszów
  • Wiercany
  • Wola Ociecka
pałace
  • Lubzina
  • Sędziszów Małopolski
powiat rzeszowski
dwory
  • Błażowa Dolna
  • Dąbrowa
  • Dynów
  • Hermanowa
  • Hyżne
  • Jasionka
  • Kielnarowa
  • Nosówka
  • Przewrotne
  • Rudna Wielka
  • Rzeszów
  • Rzeszów
  • Rzeszów
  • Rzeszów
  • Rzeszów
  • Trzciana
  • Wysoka Głogowska
  • Zgłobień
pałace
zamki
powiat sanocki
dwory
pałace
zamki
powiat stalowowolski
dwory
  • Kotowa Wola
  • Stalowa Wola
  • Zbydniów
  • Zaleszany
pałace
powiat strzyżowski
dwory
  • Babica
  • Baryczka
  • Czudec
  • Godowa
  • Kobyle
  • Niebylec
  • Nowa Wieś
  • Pstrągowa
  • Wiśniowa
pałace
  • Strzyżów
  • Żyznów
zamki
powiat tarnobrzeski
dwory
  • Chmielów
  • Tarnobrzeg
  • Tarnobrzeg
pałace
zamki